Σε 15.000 χρόνια η νέα Παγετωνική Εποχή

Από ABC News, 10 Ιουνίου 2004

Η επόμενη Εποχή του Πάγου θα έλθει σε πάνω από 15.000 χρόνια, σύμφωνα με τα στοιχεία από έναν πυρήνα πάγου που λήφθηκε από τους μόνιμους πάγους της Ανταρκτικής, τον βαθύτερο και τον παλαιότερο που έχει εξαχθεί ποτέ.

Ο πυρήνας του πάγου μας δίνει ένα αρχείο του κλίματος του πλανήτη διάρκειας 740.000 ετών, συμπεριλαμβανομένων και των προηγούμενων οκτώ Παγετωνικών Εποχών καθώς και των ενδιάμεσων θερμών περιόδων.

Μια ομάδα ευρωπαίων ερευνητών δημοσίευσε τη μελέτη της στο πιο πρόσφατο τεύχος του Nature.

Έτσι, σύμφωνα με αυτούς το φαινόμενο του θερμοκηπίου δεν είναι κάτι καινούργιο, αφού πριν από 800.000 χρόνια είχε κάνει ξανά την εμφάνισή του. Αλλά η διαφορά εκείνης της εποχής με τη σημερινή είναι ότι υπάρχει σήμερα αυξητική τάση της ανόδου της θερμοκρασίας, που οφείλεται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Αν δηλαδή, λένε οι ειδικοί, δεν υπήρχε αυτή η αυξητική τάση, λόγω του βομβαρδισμού της ατμόσφαιρας με τα αέρια του θερμοκηπίου, τότε το κλίμα θα ήταν πλήρως ελεγχόμενο.

Έτσι, όπως δηλώνουν οι επιστήμονες, ναι μεν η Γη θα βιώσει στο μέλλον μια παγετωνική περίοδο αλλά στο πολύ μακρινό μέλλον δε.  Συγκεκριμένα, σε 15.000 χρόνια. Αλλά κάνουν και μια παρατήρηση. Ότι το φαινόμενο της παγκόσμιας ανόδου της θερμοκρασίας επιταχύνει τον ερχομό της παγετωνικής περιόδου κι όχι το αντίθετο.

Σύμφωνα με τα πρώτα ευρήματα, που προκύπτουν από τη διάτρηση στον πάγο της περιοχής Dome Concordia σε οροπέδιο της Ανατολικής Ανταρκτικής, οι θερμές περίοδοι στον πλανήτη μας εμφανίζονται κάθε 100.000 χρόνια, αλλά θεωρούνται πολύ σύντομες αφού διαρκούν περίπου 10.000 χρόνια. Το σημερινό θερμό κλίμα ταιριάζει με αυτό που υπήρχε στη Γη πριν από 400.000 χρόνια, ίσως επειδή η Γη βρισκόταν σε ανάλογη τροχιά. Εξάλλου σε ό,τι αφορά τα αέρια του θερμοκηπίου, όλες οι αναλύσεις δείχνουν ότι βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με το μακρινό γεωλογικό παρελθόν.

Δύσκολες συνθήκες

Οι επιστήμονες κατά τη διάρκεια της έρευνας τους υπέμειναν θερμοκρασίες πολύ χαμηλές ακόμα και -40ºC για να εξάγουν το δείγμα από τον πάγο με τη βοήθεια ενός τρυπανιού, σε ένα μέρος τόσο απόμακρο, που το κοντινότερο ερευνητικό φυλάκιο ήταν 1.000 χιλιόμετρα μακριά με τρακτέρ πάνω από το λευκό έρημο και αφιλόξενο τοπίο.

Ο πυρήνας αυτός ήταν μήκους περισσότερο από τρία χιλιόμετρα και υπολογίστηκε με τη βοήθεια ισοτόπων ότι είναι 740.000 ετών στο πιο μακρινό άκρο του.

Ο πυρήνας αυτός μας δίνει μια εικόνα των γήινων κλιματικών κύκλων - θερμών και παγωμένων - που απεικονίζονται στο διαφορετικό πάχος του πάγου, που έπεσε στην Ανταρκτική με τη μορφή του χιονιού.

Οι νιφάδες του χιονιού συλλέγουν σωματίδια από την ατμόσφαιρα καθώς πέφτουν, και τμήματα αέρα παγιδεύονται μεταξύ των κρυστάλλων του χιονιού, καθώς σχηματίζεται ο πάγος.

Η ανάλυση της χημικής σύνθεσης και των φυσικών ιδιοτήτων του χιονιού και του παγιδευμένου αέρα, συμπεριλαμβανομένου και των ατμοσφαιρικών αερίων CO₂ και μεθανίου, δείχνει με πιο τρόπο το γήινο κλίμα έχει αλλάξει κατά τη διάρκεια του χρόνου.

Αλλαγή του κλίματος

Από 740.000 έως 430.000 χρόνια πριν, οι θερμοκρασίες ήταν χαμηλότερες από σήμερα και οι ενδιάμεσες εποχές ανάμεσα στις παγετωνικές περιόδους ήταν πιο ψυχρές από τώρα, αλλά κράτησαν περισσότερο.

Σε μια υδροκριτική διαχωριστική γραμμή των νερών, που λέγεται Όριο V, και που εμφανίστηκε πριν από 430.000 χρόνια, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν.

Οι ενδιάμεσες θερμές περίοδοι μίκραιναν και έγιναν θερμότερες, επιτυγχάνοντας θερμοκρασίες που επέτρεψαν στους ανθρώπους, και άλλα παρόμοια είδη, να αναπτυχθούν.

Συγκρίνοντας εκείνη την εποχή που ακολούθησε το Όριο V με τις παγκόσμιες σημερινές περιβαλλοντικές συνθήκες, οι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η σημερινή μεσοπαγετωνική περίοδος θα κρατήσει περίπου 28.000 χρόνια.

Αλλά η τελευταία Εποχή Πάγου τελείωσε πριν 12.000 χρόνια, όταν ο θερμότερος καιρός ανάγκασε το παχύ βόρειο πολικό στρώμα του πάγου, που είχε κατεβεί μέχρι τη Νότια Αγγλία και στο βορρά των ΗΠΑ, να υποχωρήσει.

"Χωρίς καμιά ανθρώπινη επίδραση, θα περιμέναμε ότι η σημερινή θερμή περίοδο να διαρκέσει τουλάχιστον άλλα 15.000 χρόνια", λένε οι επιστήμονες της Βρετανική Ανταρκτικής Έρευνα, που συμμετείχαν στην επιχείρηση εξαγωγής των πυρήνων του πάγου. Η "ανθρώπινη επίδραση" αναφέρεται στην προκαλούμενη από τον άνθρωπο παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου.

"Αυτά τα αποτελέσματα μας λένε ότι δεν θα έχουμε σύντομα μια νέα Εποχή Πάγου", αναφέρει ο επιστήμονας της BAS Eric Wolff, επικεφαλής της έρευνας.

Ο επόμενος στόχος θα είναι να ερευνηθούν τα επίπεδα του CO₂ στις αεροφυσαλίδες που παγιδεύτηκαν  στον πάγο κατά τη διάρκεια των εποχών. Η προκαταρκτική ανάλυση δείχνει ότι τα σημερινά επίπεδα του CO₂ της ατμόσφαιρας είναι τα υψηλότερα των τελευταίων 440.000 χρόνων.

"Αν κατανοήσουμε τις φυσικές αλλαγές που φαίνονται στο αρχείο του πάγου, θα δημιουργήσουμε καλύτερα μοντέλα για να προβλέψουμε πώς θα αλλάξει το κλίμα στο μέλλον", λέει ο Wolff.

Το δείγμα του πάγου, περιλαμβάνει έναν κύλινδρο διαμέτρου 10 εκατοστών και το έφεραν στην επιφάνεια σε τμήματα των 3 μέτρων, ενώ τρυπήθηκε με τρυπάνι στην τοποθεσία Dome Concordia, από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για την Αφαίρεση Πυρήνα Πάγου στην Ανταρκτική, μια συνεργασία 10 ευρωπαϊκών χωρών.

Μόνο 100 μέτρα βάθους έμειναν για να ολοκληρωθεί η εργασία, όταν επιστρέψει η ομάδα αυτόν τον Δεκέμβριο με την έναρξη του ανταρκτικού καλοκαιριού.

Εάν ανακτηθεί αυτός ο πάγος, θα δώσει μια ιστορία του κλίματος εδώ και 900.000 χρόνια. Δηλαδή, διπλάσιο χρονικό διάστημα από το προηγούμενο αρχείο πάγου των 420.000 ετών, που τον πήραν τρυπώντας τον πάγο του Vostok, επίσης στην Ανταρκτική, από Ρώσους επιστήμονες τη δεκαετία του 1990.

Και στους δύο πυρήνες οι αναλύσεις του πάγου και των έγκλειστων φυσαλίδων του αέρα μέσα σε αυτόν, επιβεβαιώνουν την ίδια υπόθεση. Ότι αν εξαιρέσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας λόγω ανθρωπογενών παρεμβάσεων το κλίμα θα παραμείνει σταθερό.