Το Spirit ανακάλυψε αιματίτη στον Άρη

Από το BBC, 28 Ιουνίου 2005 

Το ρόβερ της NASA, Spirit, που βρίσκεται στον Άρη βρήκε αιματίτη σε μια θέση, αντιδιαμετρική εκείνης της τοποθεσίας στην οποία το δίδυμο ρόβερ Opportunity βρήκε το ίδιο μετάλλευμα.

Ο αιματίτης, ένα οξείδιο του σιδήρου ,σχηματίζεται, κανονικά, πάνω στη Γη με την παρουσία του νερού.

Η ανακάλυψη του Spirit έγινε μπροστά από το λόφο Columbia σε έναν βράχο, διαμορφωμένο πολύ περίεργα, που ονομάστηκε από επιστήμονες της NASA το "Δοχείο του Χρυσού".

Το ρόβερ ήδη κλείνει την ερχόμενη εβδομάδα έξι μήνες παρουσίας στον κόκκινο πλανήτη και η απόδοσή του συνεχίζει να προκαλεί χαρά στη NASA.

Το Spirit έχει πάρει πανοραμικές και μικροσκοπικές εικόνες του Pot of Gold, το οποίο έχει μια παράξενη μορφή με εξογκώματα.

Το ρόβερ έχει εξετάσει, επίσης, λεπτομερώς την ορυκτολογία του βράχου με δύο φασματόμετρα. Και σκοπεύει να τρυπήσει με ένα τρυπάνι το εσωτερικό του βράχου μόλις φθάσει σε μια ιδανική θέση.

Ιστορία νερού

Οι επιστήμονες προσπαθούν να υπολογίσουν πώς το Δοχείο του Χρυσού πήρε αυτή την παράξενη μορφή.

"Αυτός ο βράχος έχει τη μορφή σαν κάποιος να πήρε μια πατάτα και κόλλησε οδοντογλυφίδες σε αυτήν, κι ύστερα έβαλε κομμάτια ζελατίνας στην άκρη της οδοντογλυφίδας", λέει ο Steve Squyres, επικεφαλής επιστήμονας για τα όργανα του ρόβερ.

"Κάνουμε εικασίες για το πώς πήρε αυτή την τρελή μορφή. Δεν έχω ακούσει όμως καμιά καλή θεωρία ακόμα".

Η συστηματική μελέτη του Δοχείου του Χρυσού θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τους επιστήμονες να αξιολογήσουν με τη βοήθεια του αιματίτη, τις περιβαλλοντικές συνθήκες του παρελθόντος.

"Ο αιματίτης μπορεί να σχηματίστηκε με διάφορους τρόπους. Οι περισσότεροι από αυτούς απαιτούν την παρουσία του νερού, αλλά μπορεί και να προκύψει με μια ξηρή θερμική διαδικασία οξείδωσης, δηλαδή μια ηφαιστειακή διαδικασία", εξηγεί ο Doug Ming, ένα μέλος της επιστημονικής ομάδας των ρόβερ.

"Όταν προσδιορίστηκε αιματίτης από ένα διαστημόπλοιο σε τροχιά γύρω από τον Άρη, αποφασίστηκε να στείλουμε το ρόβερ Opportunity στην Meridiani Planum (Ισημερινή Πεδιάδα).

"Εκεί, μάθαμε ότι ο αιματίτης είναι πράγματι μέρος της ιστορίας του νερού στον Άρη".

Νερό ακόμα πιο βαθιά

Το ίδιο το Opportunity αυτήν την περίοδο προσπαθεί να κατέβει σιγά-σιγά στον κρατήρα Endurance, που έχει  πλάτος 130 μέτρα, προκειμένου να αναζητήσει ενδείξεις νερού σε μεγαλύτερο βάθος.

Εικόνα - χρωματισμένη τεχνητά - του κρατήρα Endurance στον Άρη. Παρουσιάζει βασάλτες (μπλε),  μικτό  οξείδιο του σιδήρου και βασάλτη (σκούρο πράσινο) και σκόνη που περιέχει θειικά άλατα (κίτρινος και κόκκινος)

Καθώς πηγαίνει ολοένα και βαθύτερα συνεχίζει να βρίσκει όλο και περισσότερα θειικά άλατα, πάνω στην  περιοχή προσεδάφισης του, στον κρατήρα Eagle.

Αυτά τα άλατα μαζί με άλλα στοιχεία, είπαν οι επιστήμονες, δείχνουν ότι το ρόβερ καθόταν στην ακτή μιας τοποθεσίας που κάποτε ήταν μια λίμνη ή μια θάλασσα.

Σίγουρα πάντως δεν επρόκειτο για θάλασσα μεγάλου βάθους, αλλά για ρηχά νερά που πιθανώς εξατμίζονταν εντελώς κατά διαστήματα.

Η ανακάλυψη παρόμοιων στοιχείων στους βράχους του κρατήρα Endurance, που είναι πιο βαθιά από αυτούς του κρατήρα Eagle, μπορεί να μας δείξει τον όγκο του νερού που κάποτε σκέπαζε αυτό το μέρος του Άρη.

Ο καθηγητής Squyres τόνισε, "Είχα σκεφτεί ότι μπορεί να δούμε βασάλτη κάτω από το πάνω στρώμα του άλατος, αλλά συνεχίζουμε βλέπουμε άλατα σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος. Και κάθε φορά που βλέπουμε περισσότερα θειικά άλατα αυτό σημαίνει ότι υπήρχε νερό εκεί κάποτε σε μεγαλύτερο βάθος από ό,τι πιστεύαμε.

Παρόλο που τα δύο ρομπότ κινούνται στην επιφάνεια του Αρη εδώ και πέντε μήνες, βρίσκονται ακόμα σε σχεδόν άψογη κατάσταση. Μόνο ένας από τους έξι τροχούς του Spirit έχει παρουσιάσει πρόβλημα, καθιστώντας λίγο πιο δύσκολες τις μανούβρες που απαιτούνται για να πάρει θέση και να εξετάσει τον μυστηριώδη βράχο με ένα τρυπάνι.