Οι πιο καθαρές μέχρι στιγμής φωτογραφίες του Τιτάνα δείχνουν την ύπαρξη υγρού περιβάλλοντος

Από το BBC, 28 Οκτωβρίου 2004

Οι επιστήμονες που εξετάζουν τις εικόνες που έστειλε το διαστημικό σκάφος Cassini πιστεύουν ότι αποκαλύπτουν μάλλον την ύπαρξη στον Τιτάνα υγρών υδρογονανθράκων ή νέφη υδρογονανθράκων ή λίμνες φυσικού αερίου.

Την εποχή αυτή το Cassini πετάει πάνω από τον Τιτάνα και αποκάλυψε, επίσης, και μια σειρά ραβδώσεων στην επιφάνεια του μυστήριου πλανήτη.

Το Cassini φωτογράφιζε τον Τιτάνα ανά 15 λεπτά καθώς τον πλησίαζε μέχρι την απόσταση των 1200 χιλιομέτρων. Το πέρασμα συνέβη στις 19:45 ώρα Ελλάδας την Τρίτη, δεδομένου όμως ότι ο δορυφόρος απέχει αυτή τη στιγμή περίπου 1.5 δισεκατομμύριο χιλιόμετρα, τα δεδομένα άρχισαν να φτάνουν σε κεραία της NASA που βρίσκεται στη Μαδρίτη στις 04:25 την Τετάρτη.

Οι πρώτες εικόνες μπορεί να είναι θολές, αλλά οι υπεύθυνοι της αποστολής στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA θα δημοσιεύσουν τις προσεχείς ημέρες φωτογραφίες υψηλότερης ανάλυσης, καθώς και δεδομένα από ραντάρ, που ίσως αποκαλύψουν επιφανειακά χαρακτηριστικά.

Οι εικόνες που λήφθηκαν με το ραντάρ από μια στενή περιοχή του φεγγαριού αποκάλυψαν σκοτεινά τμήματα, τα οποία θα μπορούσαν να είναι ένδειξη υγρού μεθανίου ή αιθανίου.

Αυτό είναι σημαντικό επειδή οι επιστήμονες έχουν υποψιαστεί ότι ο δορυφόρος του Κρόνου μπορεί να φιλοξενεί ωκεανούς και λίμνες υδρογονανθράκων.

Οι εικόνες, επίσης, υποδεικνύουν ότι η επιφάνεια του Τιτάνα θα μπορούσε να έχει διαμορφωθεί από ισχυρούς ανέμους.

"Ο Τιτάνας είναι μια εξαιρετικά δυναμική και ενεργός θέση, όχι μόνο στην ατμόσφαιρά του αλλά και στην επιφάνειά του", λέει ο  Jonathan Lunine, υπεύθυνος επιστήμονας για τις εικόνες του Cassini.

"Έχουμε δει αποδεικτικά στοιχεία ατμοσφαιρικής δραστηριότητας, ενδεχομένως ανέμους, που μετακινούν τριγύρω το υλικό της επιφανείας".

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι προτού να μπορέσουν να πιστοποιηθούν οποιεσδήποτε σταθερές θεωρίες πρέπει να συγκρίνουν τα πιο πρόσφατα στοιχεία με άλλα συμπεράσματα από το Οπτικό Υπέρυθρο Φασματόμετρο Χαρτογράφησης (Vims).

Μυστήριο περιβάλλει, επίσης, και τη σύνθεση ενός σχηματισμού νεφών κοντά στο Νότιο Πόλο του Τιτάνα. Οι επιστήμονες ανέμειναν να αποτελείται από μεθάνιο. Αλλά τα σωματίδια που εμφανίζονται είναι πάρα πολύ μεγάλα για να είναι μεθάνιο.

Οι επιστήμονες του Cassini χρησιμοποίησαν ραντάρ για να πάρουν μια ιδέα της τοπογραφίας του Τιτάνα πάνω από ένα τμήμα του Τιτάνα, διαστάσεων 100 km επί 2.000 km.

"Το ραντάρ αφού στείλει  ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα πάνω πάνω στην επιφάνεια συλλαμβάνει την ηχώ του", εξηγεί ο Charles Elachi, διευθυντής του Εργαστηρίου Αεριώθησης της NASA.

Τα στοιχεία που μας έστειλε το ραντάρ έδειχναν μια σειρά φωτεινών και σκοτεινών λουρίδων. Τα σκοτεινά μπαλώματα αντιπροσωπεύουν τις περιοχές που ανακλούν λιγότερα ραδιοκύματα που έστειλε το ραντάρ. Επειδή τα υγρά είναι γνωστό ότι απορροφούν τα ραδιοσήματα, οι επιστήμονες σκέφτονται ότι είναι γιγαντιαίες λίμνες με υγρούς υδρογονάνθρακες.

Επειδή η κόρη ενός από τους επιστήμονες είπε ότι μια σκοτεινή λουρίδα έμοιαζε με μια μαύρη γάτα, η ομάδα ονόμασε το χαρακτηριστικό αυτό γνώρισμα "γάτα επιστημονικής φαντασίας".

Προς το παρόν οι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι για το τι έχει προκαλέσει τις ραβδώσεις. Παρόμοιες ραβδώσεις που παρατηρήθηκαν και στον Άρη έγιναν από τη σκόνη όταν συναντούσε μεγάλα εμπόδια.

Οι υπεύθυνοι επιστήμονες του Cassini σκέφτονται ότι οι ραβδώσεις στον Τιτάνα μπορεί να έχουν προκληθεί από τη μετακίνηση διάφορων υλικών, όπως κάποιο υγρό ή ακόμα και πάγος.

Εντούτοις, υπάρχει ακόμα μεγάλη αβεβαιότητα για ό,τι αποκάλυψε το πέρασμα Cassini πάνω από το φεγγάρι.

Στο τέλος του χρόνου αυτού ο βολιστήρας Huygens, ένα μικρό σκάφος  θα απελευθερωθεί από το Cassini και θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα.

Κατά τη διάρκεια της καθόδου του θα διαβιβάζει συνεχώς στοιχεία και θα εκτελέσει επιστημονικές έρευνες στην επιφάνεια - εάν φυσικά επιζήσει από την πτώση.

Οι συνθήκες στον Τιτάνα - που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο φεγγάρι στο ηλιακό σύστημα και μεγαλύτερος από τους πλανήτες Ερμή και Πλούτωνα - είναι το μόνο γνωστό φεγγάρι με πυκνή ατμόσφαιρα, αποτελούμενη από άζωτο, μεθάνιο και άλλες ενώσεις του άνθρακα.

- είναι πιθανά πολύ παρόμοιες με εκείνες στη Γη πριν 4.6 δισεκατομμύρια έτη. Οι θερμοκρασίες σπάνια βρίσκονται επάνω από -179C και η ατμόσφαιρα περιέχει κυρίων άζωτο και ανθρακούχες ενώσεις.

Έτσι οι επιστήμονες της αποστολής σκέφτονται ότι το φεγγάρι μπορεί να μας διδάξει για τις συνθήκες που ήταν απαραίτητες για την προέλευση της ζωής στον πλανήτη μας.

Το πέρασμα του Cassini - ένα από τα 45 που προγραμματίζονται γύρω από τον Κρόνο - αναμένεται να δώσει μια γεύση για το τι μπορεί να αναμείνουμε από τον  Huygens, όταν μπει στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα.

Το Cassini εισήχθη σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο τον Ιούλιο του 2004, για μια τετραετή αποστολή, για να εξερευνήσει τον πλανήτη με τους διάσημους δακτυλίους και τα φεγγάρια του. Είναι ένα κοινό πρόγραμμα μεταξύ της NASA, της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) και της Ιταλικής Διαστημικής Υπηρεσίας και εκτοξεύτηκε το 1997.