Εκτοξεύτηκε το Deep Impact με σκοπό να σκάψει τον κομήτη Tempel 1

Πηγή: Nature, 12 Ιανουαρίου 2005

Εκτοξεύτηκε το διαστημόπλοιο Deep Impact από το ακρωτήριο Canaveral στη Φλόριδα την Τετάρτη στις 20:47, με σκοπό να συναντήσει τον κομήτη Tempel 1 κάπου 134 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, λίγο πιο πέρα από την τροχιά του Άρη. Μόλις τον πλησιάσει θα εκτοξεύσει ένα χάλκινο βολιστήρα  - σαν σφυρί - βάρους 372 χιλιογράμμων πάνω στον κομήτη.

Στις 4 Ιουλίου του 2005 (ημέρα της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ), ο βολιστήρας θα πέσει πάνω στον κομήτη μια ταχύτητα περίπου 37.000 km/h. Ο βολιστήρας πρόκειται να ανοίξει μια βαθιά τρύπα στον πυρήνα του κομήτη με σκοπό να αποκαλυφθούν τα στρώματα που βρίσκονται κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του. Η πορώδης επιφάνεια του κομήτη θα γίνει θρύψαλα εξ αιτίας της σύγκρουσης, σκορπίζοντας στο διάστημα συντρίμμια που θα φύγουν από τον κρατήρα που θα δημιουργηθεί και υπολογίζεται ότι θα έχει βάθος όσο δέκα όροφοι και πλάτος κάπου 100 μέτρα.

Το σκάφος θα χρειαστεί ακριβώς έξι μήνες για να φτάσει στον κομήτη, κάνοντας μια συνολική απόσταση 431 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Ο βολιστήρας μεταφέρει μια φωτογραφική μηχανή για να αναμεταδώσει τις εικόνες από τη θανάσιμη βουτιά του, πίσω στο μητρικό σκάφος Deep Impact, το οποίο θα μείνει σε μια ασφαλή απόσταση τουλάχιστον 500 χιλιομέτρων με σκοπό την κινηματογράφηση της συντριβής ενώ θα χρησιμοποιήσει μια σειρά οργάνων για να αναλύσει τα συντρίμμια.

"Θα συλλάβουμε ολόκληρο το γεγονός με την ισχυρότερη φωτογραφική κάμερα μέσα στο βαθύ διάστημα", λέει ο αστρονόμος Michael A'Hearn, ο κύριος υπεύθυνος για το πρόγραμμα, από το πανεπιστήμιο της Πολιτείας Μέρυλαντ.

Μάλιστα τα διαστημικά τηλεσκόπια της NASA Chandra, Hubble και Spitzer θα παρατηρήσουν επίσης το γεγονός, ενώ η έκρηξη που θα παραχθεί από την αποστολή των 267 εκατομμυρίων πρέπει να είναι ορατή ακόμη και στα τηλεσκόπια πάνω στη Γη.

Αρχαίες χιονομπάλες

Οι κομήτες αποτελούνται από το υλικό αριστερό από το σχηματισμό του ηλιακού συστήματος, και οι αστρονόμοι λένε ότι η μελέτη του εσωτερικού του κομήτη Tempel 1 θα τους βοηθήσει να δουν το παρελθόν, περισσότερο από 4 δισεκατομμύρια έτη πριν, ενώ θα βρουν αποδεικτικά στοιχεία για τις χημικές ουσίες που σχημάτισαν τη Γη και τους γειτονικούς πλανήτες της.

Ο βολιστήρας, που κατά προσέγγιση έχει το μέγεθος ενός πλυντηρίου ρούχων, κατασκευάστηκε από χαλκό για να αποφύγει τη 'μόλυνση' από τα συντρίμμια που θα πεταχτούν από τη σύγκρουση. "Ο χαλκός είναι ένα στοιχείο που  δεν χρειάζεται κανένας για να μάθει την προέλευση του ηλιακού συστήματος", λέει το μέλος της επιστημονικής ομάδας του πανεπιστημίου της Αριζόνα στο Tucson, Jay Melosh. "Δεν βρίσκεται σε καμιά χαρακτηριστική διαδικασία του σχηματισμού του ηλιακού συστήματος."

Οι αστρονόμοι ξέρουν πολύ λίγα για την εσωτερική δομή των κομητών, έτσι η παρακολούθηση της σύγκρουσης πρέπει να αποκαλύψει αρκετά για τη σκληρότητα τους. Επίσης, δεν ξέρουν ακριβώς γιατί οι κομήτες χάνουν τελικά τις χαρακτηριστικές ουρές τους, οι οποίες παράγονται κανονικά από τις πτητικές χημικές ουσίες που εξαερώνονται μακριά από την επιφάνεια καθώς οι κομήτες πλησιάζουν τον ήλιο. Κάνοντας συντρίμμια τον Tempel 1 θα μπορούν να αποκαλύψουν εάν αυτές οι πτητικές ουσίες μπορούν να παγιδευτούν από αλλαγές μέσα στον πυρήνα ενός κομήτη.

Καθυστερημένη σύγκρουση

Επειδή οι κομήτες καλύπτονται από τεράστια νέφη αερίου, οι σχετικά μικροσκοπικοί πυρήνες των κομητών φαίνονται καλύτερα από κοντά. Τρεις μέχρι τώρα διαστημικές αποστολές έχουν ερευνήσει τις επιφάνειες των κομητών Halley, Borrelly και Wild 2. Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία προώθησε το δικό της σκάφος - Rosetta - με στόχο τον κομήτη Churyumov-Gerasimenko στις 2 Μαρτίου 2004, και αναμένει να φθάσει στον κομήτη τον Μάιο του 2014. Τότε θα ρίξει ένα μικρό προσεδαφιστή πάνω στον κομήτη με σκοπό να μελετήσει λεπτομερέστερα τις χημικές ουσίες στην επιφάνεια.

Οι επιστήμονες της NASA βρήκαν τον κομήτη-στόχο Tempel 1 με σκοπό να κάνουν μια πιο γρήγορη αποστολή, επειδή περνά από το εσωτερικό ηλιακό σύστημα μια φορά κάθε πεντέμισι χρόνια. Ο κομήτης αυτός ανακαλύφθηκε από το Γάλλο αστρονόμο Ernst Tempel το 1867, και έχει μήκος περίπου έξι χιλιόμετρα.

Η εκτόξευση του Deep Impact έχει καθυστερήσει ήδη από προβλήματα με το λογισμικό του σκάφους, και ένα ελάττωμα του πυραύλου Δέλτα ΙΙ που θα το προωθήσει στο διάστημα.