Χωρίς πάγους η Αρκτική τους καλοκαιρινούς μήνες μέχρι το 2040

Πηγή: Reuters, 12 Δεκεμβρίου 2006

Νέα μοντέλα του παγκόσμιου κλίματος υπολογίζουν ότι το στρώμα του πάγου που καλύπτει το Βόρειο Πόλο και τον Αρκτικό Ωκεανό αναμένεται να υποχωρήσει δραματικά ή ακόμα και να εξαφανιστεί εντελώς κατά τους καλοκαιρινούς μήνες έως το 2040. Και το γεγονός αυτό θα γίνει αφενός δυσάρεστο για το μέλλον της πολικής αρκούδας και αφετέρου σε περίπτωση που συνεχιστούν οι σημερινές επικρατούσες κλιματολογικές τάσεις στον πλανήτη, θα γίνει αφόρητη η παγκόσμια θέρμανση της Γης.

Το λιώσιμο των πάγων θα μπορεί να είναι αιτία σοβαρής προσβολής της άγριας πανίδας στην Αρκτική

Όπως προειδοποιούν οι ερευνητές του Αμερικανικού Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικής Έρευνας (NCAR) και του Πανεπιστημίου McGill στον Καναδά, το καλοκαιρινό στρώμα του πάγου θα περάσει από μία φάση σχετικής σταθερότητας, έως περίπου το 2024, την οποία όμως θα ακολουθήσει η απότομη κατάρρευση, και από το 2040 το στρώμα του επιπλέοντος πάγου θα εξαφανίζεται εντελώς κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.

Πριν από μερικούς μήνες δημοσιεύτηκαν τρεις μελέτες του ΟΗΕ και αφορούσαν τις κλιματικές αλλαγές στη Γη. Όλες τους είχαν μια κοινή συνισταμένη: τη ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια η συχνότητα εμφάνισης των ακραίων καιρικών φαινομένων θα ενταθεί ακόμα πιο πολύ.

"Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αλλεπάλληλα κύματα καύσωνα", λένε οι Αυστραλοί ερευνητές, που προβλέπουν ότι το λιώσιμο των πάγων θα μειώσει την αντανάκλαση της επιφάνειας της Γης και θα συμβάλει στην αύξηση των θερμοκρασιών. "Το συγκλονιστικότερο παράδειγμα αυτού που θα συμβεί θα μπορεί να το δει κανείς πιθανώς στον Αρκτικό Ωκεανό, ο οποίος προβλέπεται αργότερα αυτό τον αιώνα να μην έχει σχεδόν καθόλου πάγο το καλοκαίρι", προειδοποιούν.

Η Marika Holland, που ήταν επικεφαλής της μελέτης, λέει ότι ο κόσμος ήδη είχε δει σημαντικές απώλειες στον πάγο της θάλασσας, αλλά η μείωση κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών θα είναι πολύ πιο δραματική.

Οι ερευνητές, των οποίων η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, μοντελοποίησαν τις διακυμάνσεις του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής από το 1870 έως σήμερα, χρησιμοποιώντας επτά διαφορετικά μοντέλα. Η προσομοίωση αποδείχθηκε ακριβής στο να αναπαράγει τι έχει συμβεί μέχρι σήμερα. Και αυτό που έδειξε ήταν ότι εντός μίας δεκαετίας το σημερινό κάλυμμα πάγου θα μειωθεί κατά 20% και θα υποχωρήσει από τα έξι εκατομμύρια στα δύο εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Η τεράστια απώλεια των πάγων θα επιφέρει επιτάχυνση της παγκόσμιας θέρμανσης, αφού ο πάγος ανακλά περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία απ' ό, τι το θαλασσινό νερό· κι αυτό σημαίνει ότι δίχως το κάλυμμα πάγου η θερμοκρασία της Αρκτικής θα αυξηθεί απότομα.

Το φαινόμενο έχει ήδη αρχίσει να κάνει την εμφάνισή του, όταν το Σεπτέμβριο του 2005 ο θαλασσινός πάγος της Αρκτικής έπεσε στα ελάχιστα καταγεγραμμένα επίπεδα, 20% χαμηλότερα από το μέσο όρο για την περίοδο 1979-2000.

Η απότομη μεταβολή του εκτιμάται ότι θα έχει σοβαρές συνέπειες για τα αρκτικά οικοσυστήματα και απειλεί την πολική αρκούδα, η οποία, ως γνωστόν, μετακινείται πάνω στους επιπλέοντες πάγους αναζητώντας τροφή.

Εντούτοις, ο προϊστάμενος της βρετανικής Έρευνας για την Ανταρκτική προειδοποίησε ότι η πρόβλεψη μπορεί να είναι μην έχει λάβει υπόψη της τα τελευταία δεδομένα, δεδομένου ότι η πρόσφατη έρευνα είχε δείξει ότι οι εκπομπές του διοξειδίου αυξάνονταν πάνω από δύο φορές γρηγορότερα απ' ό,τι το 2000. Και το γεγονός αυτό πιθανά να επιταχύνει την απώλεια του πάγου ακόμα περισσότερο, προειδοποίησε ο καθηγητής Chris Rapley.

Κι όπως γνωστοποιούν οι ειδικοί, η αλλαγή της θερμοκρασίας της Γης έχει επιδεινωθεί ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, με τη μέση θερμοκρασία να έχει αυξηθεί κατά 0,4-0,8 βαθμούς Κελσίου· γεγονός που κατατάσσει τη λεκάνη της Μεσογείου στις περιοχές που θεωρούνται ως άμεσα πληττόμενες από το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Δυστυχώς οι πιο πάνω προβλέψεις θα είναι καταστροφικές για τη Μεσόγειο, αφού η αύξηση κατά ένα μέτρο - όπως εκτιμάται - της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο θα επιφέρει ανεξέλεγκτες επιπτώσεις στα παράλια εδάφη, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή και τις περιουσίες 82 εκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν σε αυτά. Μάλιστα, η κατάσταση τείνει να γίνει ακόμα πιο εκρηκτική αν λάβουμε υπόψη ότι, την ώρα που η στάθμη των υδάτων της θάλασσας θα ανεβεί από 70 έως 100 εκατοστά μέσα στα επόμενα 50 χρόνια, στον ίδιο χρονικό ορίζοντα ο πληθυσμός των παράκτιων πόλεων αναμένεται να ανέλθει στους 150 εκατομμύρια ανθρώπους. Η δραματική δε άνοδος της στάθμης των υδάτων, που προβλέπουν οι επιστήμονες, απειλεί με καταστροφή μερικά από τα πολυτιμότερα και πιο ευαίσθητα οικοσυστήματα του κόσμου, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται το δέλτα του Έβρου και το δέλτα του Νείλου.

Σήμα κινδύνου όμως εκπέμπουν οι οικολογικές οργανώσεις και για τα ζώα, προειδοποιώντας κατ' επανάληψη ότι από τα 25.000 ενδημικά είδη που ζουν στη λεκάνη της Μεσογείου το ένα τρίτο απειλείται με εξαφάνιση. Στις περιοχές, μάλιστα, όπως το δέλτα του Έβρου και το δέλτα του Νείλου συγκεντρώνονται 3-5 εκατομμύρια πουλιά. Κι όλα αυτά σε συνδυασμό με τη δραστική μείωση της δασικής κάλυψης των χωρών που περιβάλλουν τη Μεσόγειο Θάλασσα, αφού λιγότερο από το 5% της λεκάνης της Μεσογείου καλύπτεται από δασικές εκτάσεις. Τέλος, παρά το γεγονός ότι η Μεσόγειος αντιπροσωπεύει το 1% των παγκόσμιων θαλάσσιων εκτάσεων, συγκεντρώνει ωστόσο σχεδόν το 40% των θαλάσσιων ειδών, μερικά εκ των οποίων είναι και από τα πλέον απειλούμενα είδη του πλανήτη.