|
Μια νέα ανάλυση των υλικών που συλλέχθηκαν από τη διαστημική
αποστολή Stardust το 2004 προτείνει ότι οι κομήτες και οι αστεροειδείς είναι
πιο όμοιοι από όσο πίστευαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες.
Έτσι, η νέα έρευνα αλλάζει τη μακροχρόνια άποψη ότι οι κομήτες
και οι αστεροειδείς είναι τόσο διαφορετικοί όσο το λιοντάρι και ο λεμούριος
- ένα είδος πιθήκου. Τελικά η πιο πρόσφατη ανάλυση του υλικού από τον κομήτη
81P/Wild 2 δείχνει ότι μερικοί κομήτες μοιάζουν με τους αστεροειδείς και,
πιθανώς, το αντίστροφο.
Ο πυρήνας του κομήτη Wild-2 παρουσιάζεται σε αυτήν την εικόνα που τραβήχτηκε
από την κάμερα του Stardust κατά τη διάρκεια της πιο στενής προσέγγισής του
με τον κομήτη.
"Είναι μια προειδοποίηση ότι τα μικρά αντικείμενα στο ηλιακό
σύστημα δεν έρχονται απαραιτήτως σε δύο γεύσεις," λέει ο ερευνητής Hope Ishii,
φυσικός στο Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Livermore. "Αντιθέτως, είναι περισσότερες."
Η νέα έρευνα, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science, περιέχει τα πιο πρόσφατα
αποτελέσματα από το διαστημικό σκάφος Stardust της NASA, το οποίο πέταξε ανάμεσα
στην ουρά του κομήτη και προσγειώθηκε στην έρημο της Utah το 2004.
Το Stardust ήταν το πρώτο διαστημικό σκάφος που κατάφερε να επιστρέψει στη
Γη σκόνη από κομήτη.
Τα αρχικά αποτελέσματα της ανάλυσης, που δόθηκαν στη δημοσιότητα στα τέλη
του 2006, έδειξαν αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν "ζωολογικό κήπο" των υλικών,
μερικά από τα οποία προήλθαν από το εσωτερικό ηλιακό σύστημα εκεί όπου δημιουργήθηκαν
οι αστεροειδείς. Καθώς η έρευνα στα δείγματα της σκόνης του κομήτη συνεχίστηκε,
λέει ο Ishii, η εικόνα που αναδύεται δείχνει ένα σώμα που όχι μόνο να μοιάζει
με αστεροειδή, αλλά να χάνει τα 'σημάδια' από το εξωτερικό ηλιακό σύστημα,
το σπίτι των περισσότερων κομητών.
"Πήγαμε σε έναν κομήτη, πήραμε ένα δείγμα και το φέραμε στο σπίτι," λέει ο
αστρονόμος Donald Brownlee του πανεπιστήμιο της Washington, ένας από τους
ερευνητές στην αποστολή Stardust.
"Όλοι αναμέναμε να προκύψει μια εικόνα που να είναι απλή. Δεν είναι όμως.
"
Η κύρια επιστημονική θεωρία καιρό τώρα υποστηρίζει ότι οι αστεροειδείς μαγειρεύτηκαν
από τη θερμότητα του ήλιου προτού πετάξουν στην αστεροειδή ζώνη, μεταξύ του
Άρη και του Δία. Οι κομήτες αντιθέτως θεωρήθηκαν ότι ποτέ δεν είχαν 'μαγειρευτεί'
καθόλου. Αντιθέτως, θεωρήθηκαν πως περιέχουν το πιο πρωτόγονο υλικό στο ηλιακό
σύστημα: σκόνη από άλλα άστρα και άλλο αρχαίο υλικό, καθώς επίσης και πάγο
και αέριο που φτιάχνουν την ουρά των κομητών, όταν η τροχιά τους είναι κοντά
στον ήλιο.
Αυτή η υπόθεση υποστηρίχτηκε από δεκάδες μελέτες της σκόνης των κομητών που
συνελήφθηκαν είτε με μπαλόνια σε μεγάλο ύψος είτε με αεροσκάφη.
Ο κομήτης Wild 2 μας λέει μια διαφορετική ιστορία. Μεταξύ των ενώσεων που
συγκεντρώθηκαν από το Stardust είναι του αργιλίου και του ασβεστίου. Αυτές
όμως παράγονται από διαδικασίες υψηλής θέρμανσης μέσα στο ηλιακό σύστημα,
εξηγεί ο Ishii.
Εν τω μεταξύ, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι δύο πρωτόγονα υλικά που κανονικά
βρίσκονται στα διαπλανητικά μόρια της σκόνης -- γυαλί με ενσωματωμένα μέταλλα,
και μεταλλεύματα γυαλιστερά σαν ασήμι -- δεν έχουν βρεθεί στις αναμενόμενες
ποσότητες.
"Το υλικό είναι πολύ λιγότερο πρωτόγονο και διαφορετικό από τα υλικά που έχουμε
συλλέξει στη στρατόσφαιρά μας από διάφορους κομήτες," τονίζει ο Ishii.
Η μία δυνατότητα είναι, συνεχίζει ο Ishii, η διαδικασία της σύλληψης να κατέστρεψε
μερικά από τα στοιχεία. Όταν το διαστημικό σκάφος πέταξε ανάμεσα στην ουρά
του κομήτη, το πλέγμα της σύλληψης (σαν μια ρακέτα) χτυπήθηκε από χιλιάδες
σωματίδια.
Αλλά αυτό δεν εξηγεί γιατί θα επιζούσε μόνο το υλικό από το εσωτερικό ηλιακό
σύστημα.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Wild 2 είναι ένας κομήτης.
Ξόδεψε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του πέρα από την αποκαλούμενη παγωμένη γραμμή
της αστεροειδούς ζώνης, όπου το νερό είναι στη μορφή του πάγου, συνεχίζει
ο Ishii. Το 1974, ο κομήτης αυτός πέρασε αρκετά κοντά στον Δία που η τροχιά
του άλλαξε, στέλνοντας το πιο κοντά στη Γη.
Η ίδια η σύλληψη ήταν ένας λεπτός ελιγμός. Μετά την εκτόξευση του το 1999
το Stardust έκανε τρεις γιγάντιους βρόχους γύρω από τον ήλιο προτού πετάξει
ανάμεσα στην ουρά του κομήτη τον Ιανουάριο του 2004.
Το ερώτημα που δημιουργείται από τα νέα αποτελέσματα είναι ποιος μηχανισμός
θα μετέφερε κάποια μικρά σώματα στην αστεροειδή ζώνη, ενώ άλλα πετάγονται
προς τη ζώνη Kuiper πέρα από τον Ποσειδώνα.
Μια θεωρία, λέει ο Brownlee, είναι ότι η μαγνητική δύναμη του ήλιου ενεργεί
ως σφεντόνα.
Στην ανάλυση του υλικού του Stardust, η ομάδα του Ishii χρησιμοποίησε το SuperSTEM,
ένα ηλεκτρονικό μικροσκόπιο ανίχνευσης, του Livermore.
Οι επιστήμονες όμως λένε ότι δεν απογοητεύθηκαν από τα αποτελέσματα γιατί
όπως λένε "Αυτή είναι επιστήμη σε δράση. Είναι πράγματι συναρπαστικό επειδή
δεν είναι ακριβώς αυτό που αναμείναμε."
|
