Άσχημα τα νέα - περιμένουμε ολοκληρωτική καταστροφή

Πηγή: The Observer, Μάρτιος 2005

Μερικοί λένε ότι ο κόσμος θα τελειώσει μέσα στη ζέστη, μερικοί λένε στην παγωνιά,  αλλά φαίνεται ότι μας περιμένει χειρότερη μοίρα. Ειδικοί λένε ότι κάθε 62 εκατομμύρια χρόνια ο κύκλος της καταστροφής κτυπά τη Γη. Και από την τελευταία έχουν περάσει ήδη 65 εκατομμύρια χρόνια.

Αφού ανέλυσαν την εξόντωση εκατομμυρίων αρχαίων ειδών τα τελευταία 542 εκατ. χρόνια οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι μπορεί μια μαζική εξαφάνιση να συμβεί στην εποχή μας οποιαδήποτε στιγμή.

Η έρευνά τους έχει δείξει ότι κάθε 62 εκατομμύριο χρόνια - συν ή μείον 3 εκατομμύρια χρόνια - γίνεται κάποια μαζική εξαφάνιση από την επιφάνεια του πλανήτη σε τρομερά ποσοστά. Και η βεβαιότητα τους στα αποτελέσματα είναι όπως λένε 99%.

Και δεδομένου ότι η τελευταία μεγάλη εξαφάνιση εμφανίστηκε πριν 65 εκατομμύρια χρόνια, όταν εξαφανίστηκαν απότομα οι δεινόσαυροι και χιλιάδες άλλα πλάσματα, η μελέτη προτείνει ότι η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει έναν αρκετά μεγάλο κίνδυνο. Ακόμα χειρότερα, οι επιστήμονες δεν έχουν καμία ιδέα για την πηγή του.

"Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι υπάρχει αυτός ο κύκλος καταστροφής και μαζικών εξαφανίσεων των ειδών κάθε 62 εκατομμύρια χρόνια. Είναι πολύ, πολύ καθαρό από την ανάλυση των απολιθωμάτων από θαλάσσιους οργανισμούς", λέει ο καθηγητής James Kirchner, του πανεπιστημίου Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϋ. "Δυστυχώς, όμως δεν έχουμε καμιά απολύτως ξεκάθαρη ιδέα για την αιτία."

Η έκθεση των επιστημόνων, που δημοσιεύθηκε στο Nature, πραγματοποιήθηκε από τον καθηγητή Richard Muller και Robert Rohde επίσης από την πανεπιστημιούπολη του Μπέρκλεϋ. Αφού μελέτησαν τις εξαφανίσεις χιλιάδων διαφορετικών θαλάσσιων ειδών (τα απολιθώματα των οποίων συντηρούνται καλύτερα από τα επίγεια είδη), κατά τα προηγούμενα 500 εκατομμύρια χρόνια.

Τα αποτελέσματά τους ήταν απολύτως απροσδόκητα. Ήταν γνωστό ότι μαζικές εξαλείψεις έχουν εμφανιστεί πολλές φορές στο παρελθόν. Κατά τη διάρκεια της Πέρμιαν εξαφάνισης, πριν 250 εκατομμύρια χρόνια, περισσότερο από το 70 τοις εκατό όλων των ειδών εξαφανίστηκαν από προσώπου γης. Αλλά οι περισσότερες έρευνες προτείνουν ότι αυτές συνδέθηκαν με συγκρούσεις αστεροειδών και άλλα τυχαία γεγονότα.

Αλλά οι Muller και Rohde διαπίστωσαν ότι, δεν είναι και τόσο απρόβλεπτες, οι μαζικές εξαφανίσεις εμφανίζονται κάθε 62 εκατ. χρόνια, σαν ένα προγραμματισμένο ραντεβού που είναι εντυπωσιακό, σύμφωνα με τον Kirchner.

Αλλά τι είναι αυτό που φταίει;

Εδώ, οι ερευνητές ανέτρεξαν σε πολλές λύσεις. Μια θεωρία είναι ότι το ηλιακό μας σύστημα διέρχεται μέσα από νέφη αερίου που διαπερνούν το γαλαξία κάθε 62 εκατ. χρόνια. Αυτά τα νέφη θα μπορούσαν να προκαλέσουν κλιματολογική καταστροφή. Εντούτοις, δεν υπάρχει κανένας γνωστός μηχανισμός για να εξηγήσει γιατί η διέλευση να συμβαίνει μόνο κάθε 62 εκατ. έτη.

Εναλλακτικά, ο ήλιος μπορεί να έχει κι ένα άγνωστο άστρο συνοδό του. Θα μπορούσε αυτό το άστρο να πλησιάζει τον ήλιο κάθε 62 εκατ. έτη, αποσπώντας έτσι κομήτες από το εξωτερικό ηλιακό σύστημα και σπρώχνοντας τους προς τη Γη. Ένα τέτοιο αστέρι συνοδός δεν έχει όμως παρατηρηθεί ποτέ, και μια τέτοια μεγάλη τροχιά (αν υπήρχε το αστέρι) θα ήταν ασταθής, λέει ο Muller.

Μήπως άραγε κάποιος εσωτερικός γεωφυσικός κύκλος προκαλεί μια τεράστια ηφαιστειακή δραστηριότητα κάθε 62 εκατ. χρόνια, αναρωτιέται ο Rohde. Οι καπνοί και τα αέρια από αυτές θα περιέβαλλαν τον πλανήτη και θα οδηγούσαν σε μια καταστρεπτική πτώση της θερμοκρασίας, που θα πάγωνε τα περισσότερα ζώα προξενώντας μαζικούς θανάτους.

Δυστυχώς, οι επιστήμονες δεν ξέρουν για κανέναν τέτοιο γεωλογικό κύκλο.

"Έχουμε κάνει πολλές υποθέσεις για να βρούμε μια εξήγηση για αυτούς τους παράξενους κύκλους της βιοποικιλότητας και της εξαφάνισης", λέει ο  Muller. "Μέχρι τώρα έχουμε αποτύχει να βρούμε μια πειστική εξήγηση. Και, ναι, οφείλουμε σύντομα να βρούμε, προτού επικρατήσει πανικός.