Στο Ναϊρόμπι συζητούν για πρόσθετα μέτρα εναντίον της παγκόσμιας  θέρμανσης

Πηγή: Reuters, 5 Νοεμβρίου 2006

Ξεκινάει τη Δευτέρα 6 Νοεμβρίου διάσκεψη στο Ναϊρόμπι από τα Ηνωμένα Έθνη (Η.Ε.) με σκοπό να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για τον κίνδυνο που διατρέχει η Αφρική από τις καταστροφικές ζημιές που επέρχονται από την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας.  Στη διάσκεψη στο Ναϊρόμπι θα επιδιωχθεί να ληφθούν κατάλληλα μέτρα για μια διεύρυνση  της πάλης ενάντια στην αλλαγή κλίματος, πέρα από το 2012.

Οι 6.000 εκπρόσωποι από 189 έθνη από τις 6 έως τις 17 Νοεμβρίου στις συζητήσεις τους θα προσπαθήσουν να βρουν τρόπους για να διευρύνουν το πρωτόκολλο του Κιότο των Η.Ε, που καλύπτει τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου από 35 βιομηχανικά έθνη έως το 2012, ώστε να συμπεριλάβει κι άλλες χώρες όπως τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και την Ινδία.

"Μια ουσιαστική πρόκληση στο μέλλον είναι να δημιουργηθεί ένας τέτοιος μηχανισμός στον οποίο ο καθένας θα ήθελε να είναι μέρος", λέει ο Yvo de Boer,  επικεφαλής της γραμματείας για την αλλαγή του κλίματος των Η.Ε..

Ανέφερε, σε μια προκαταρκτική ομιλία του, ότι δεν είναι πιθανό να βρεθεί τίποτα σημαντικό για να φτιαχτεί ένα σχέδιο πέρα από το 2012, για την πάλη εναντίον της παγκόσμιας θέρμανσης. Μια απόφαση που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τις περισσότερες πλημμύρες, τις ξηρασίες, τις ασθένειες αλλά και να βοηθήσει να μην ανεβεί η στάθμη της θάλασσας σχεδόν κατά ένα μέτρο μέχρι το 2100.

Οι συζητήσεις θα προσπαθήσουν να βοηθήσουν την Αφρική καθώς και τον υπόλοιπο αναπτυσσόμενο κόσμο να προσαρμοστούν στην αλλαγή του κλίματος -- από τις φτωχές εσοδείες λόγω της ξηρασίας έως την καλύτερη προστασία λόγω των πλημμύρων.

Μια έκθεση που παρουσιάστηκε την Κυριακή στο πρόγραμμα περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) ανέφερε ότι έγινε ακόμα οξύτερη η ευπάθεια της Αφρικής στην αλλαγή του κλίματος, από όσο προηγουμένως θεωρούσαμε.

Επίσης, ότι ο αριθμός των ανθρώπων στην Αφρική που είναι σε κίνδυνο από τις παράκτιες πλημμύρες θα ανέλθουν σε 70 εκατομμύρια μέχρι το 2080 από 1 εκατομμύρια το 1990 και ότι το 25 έως 40 τοις εκατό των βιότοπων θα μπορούσαν να χαθούν. Μάλιστα - ανέφερε η έκθεση - οι σοδειές των δημητριακών θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 5 τοις εκατό μέχρι το 2080.

"Είναι πολύ επείγουσα ανάγκη να κινηθούμε τώρα" για να βοηθήσουμε την Αφρική ώστε να προσαρμοστεί, είπε ο de Boer.

Όλοι αναγνωρίζουν ότι οι οικονομίες των υποσαχάριων χωρών είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο. Μάλιστα ποσοστό μεγαλύτερο του 70% των πληθυσμών των χωρών αυτών ζουν στην ύπαιθρο και από τη γεωργία. Έτσι, οι κλιματικές αλλαγές επηρεάζουν και θα επηρεάσουν ακόμα περισσότερο τις οικονομίες τους. Γι αυτό και οι υπεύθυνοι του ΟΗΕ τονίζουν ότι έχουμε μπροστά μας ένα σημαντικό καθήκον: να πολεμήσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη.

ΠΡΑΞΗ ΤΩΡΑ

Το πρόγραμμα περιβάλλοντος των Η.Ε (UNEP) ώθησε τους πολίτες σε όλο τον κόσμο να δράσουν ώστε να περικοπούν οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, κυρίως από την καύση των ορυκτών καυσίμων, κι όχι να περιμένουν διαπραγματεύσεις.

"Αυτό συμβαίνει σήμερα και ο καθένας μας σε όλο τον πλανήτη μπορεί να δράσει τώρα για να κάνει κάτι για το περιβάλλον," τόνισε ο επικεφαλής του UNEP Achim Steiner.

Στις συζητήσεις που θα γίνουν, τα ευρωπαϊκά έθνη θα προσπαθήσουν να σπρώξουν τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις αναπτυσσόμενες χώρες να αναμιχθούν περισσότερο ενεργά στην αναχαίτιση της αύξησης των αερίων του θερμοκηπίου.

Η Ουάσιγκτον που εξήλθε από τη συμφωνία του Κιότο το 2001, λέγοντας ότι οι περικοπές στις εκπομπές θα είχαν επιπτώσεις στις θέσεις εργασίας και ότι το πρωτόκολλο άφηνε λάθος έξω από τη συμφωνία τα αναπτυσσόμενα έθνη, μέχρι το 2012.

Το πρωτόκολλο του Κιότο, το οποίο ετέθη σε ισχύ το 2005, επιβάλλει περιορισμό στις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου μέχρι το 2012, με στόχο τη μέση μείωση κατά 5% για την περίοδο 2008-2012 σε σχέση με το 1990.

Ο βρετανός πρωθυπουργός Tony Blair και η γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel συμφώνησαν στο Λονδίνο την Παρασκευή να φτιάξουν μια ισχυρή διεθνή συμμαχία. Οι βρετανοί δε υπέβαλλαν μια έκθεση, την προηγούμενη εβδομάδα, προειδοποιώντας για τις μακροπρόθεσμες δαπάνες που θα φέρει η αλλαγή του κλίματος.

Από τις 4 χώρες που βρίσκονται στην κορυφή των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου -- οι ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία και Κίνα -- μόνο η Ρωσία δεσμεύεται από το Κιότο.

Από την άλλη μεριά, τα αναπτυσσόμενα έθνη λένε ότι οι χώρες του Κιότο πρέπει να ανοίξουν το δρόμο, υποστηρίζοντας ότι αυτές είναι οι κυρίως υπεύθυνες για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Αλλά οι εκπομπές στα αναπτυσσόμενα έθνη αρχίζουν να μεγαλώνουν ανησυχητικά.

Τουλάχιστον στις συζητήσεις που έγιναν φέτος στο Μόντρεαλ, οι υπουργοί συμφώνησαν να καθορίσουν νέους κανόνες "το συντομότερο δυνατόν" και να μην υπάρξει κανένα χάσμα μεταξύ του τέλους του Κιότο το 2012 και της έναρξης ενός νέου συστήματος το 2013.

Σε μια έκθεση του ΟΗΕ που δόθηκε στη δημοσιότητα πρόσφατα τονίζεται ότι οι εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου μειώθηκαν ελαφρά στις βιομηχανικές χώρες ανάμεσα στο 1990 και το 2004, αλλά η τάση είναι αυξητική για την περίοδο 2000-2004.

Συνολικά, οι εκπομπές των αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το κυριότερο από τα οποία είναι το διοξείδιο του άνθρακα, μειώθηκαν κατά 3,3% στις βιομηχανικές χώρες κατά την περίοδο 1990-2004, αναφέρεται στην έκθεση της Γραμματείας της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Μεταβολές.

Όπως επισημαίνεται, πρόοδος πρέπει με κάθε τρόπο να σημειωθεί στον τομέα των Μεταφορών, όπου οι εκπομπές αυξήθηκαν κατά 23,9% το διάστημα 1990-2004.

Ειδικότερα οι Ηνωμένες Πολιτείες, που ευθύνονται για την εκπομπή του 25% του διοξειδίου του άνθρακα στον πλανήτη και δεν έχουν επικυρώσει το Πρωτόκολλο του Κιότο, ενώ έχουν δεσμευθεί να μειώσουν κατά 6% τις εκπομπές μέχρι το 2012, αύξησαν κατά 15,8% τις εκπομπές κατά το διάστημα 1990-2004. Αντίθετα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, το ίδιο χρονικό διάστημα, οι εκπομπές έχουν μειωθεί κατά 0,6%.

Σύμφωνα με την έκθεση, «σχετικά κοντά» στην επίτευξη των στόχων του Πρωτοκόλλου του Κιότο, είναι η Βρετανία (μείωση στις εκπομπές αερίων κατά 14,3%), η Γαλλία, η Γερμανία (μείωση κατά 17,2%), η Ελλάδα, η Ισλανδία, το Μονακό και η Σουηδία.

Μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών, η Τουρκία αύξησε κατά 72,6% τις εκπομπές της, ενώ στον αντίποδα η Λιθουανία τις μείωσε κατά 60,4%.

Ενθαρρυντικές είναι και οι επιδόσεις των χωρών της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης: η Τσεχική Δημοκρατία (-25%), η Σλοβακία (-30,4%), η Πολωνία (-31,2%), η Ουγγαρία (-31,8%) και η Ρωσία (-32%). Αντίθετα, τις χειρότερες επιδόσεις είχαν την ίδια περίοδο η Ισπανία (+49%) και η Πορτογαλία (+41%).

Οικονομική επιβάρυνση

Μια πρόσφατη έκθεση για τα οικονομικά της κλιματικής αλλαγής παρουσιάζει συντριπτικά επιστημονικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι κλιματικές μεταβολές είναι μια ανθρωπογενής, παγκόσμια απειλή. Η έρευνά ωστόσο, δείχνει ότι μπορεί η ανθρωπότητα ακόμη να αποφύγει τους χειρότερους κινδύνους και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, χωρίς υπέρμετρο κόστος αρκεί να ληφθούν επειγόντως καλώς σχεδιασμένα και συντονισμένα μέτρα σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.

Δισεκατομμύρια τόνων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου εξακολουθούν να συσσωρεύονται στην ευπαθή, προστατευτική ατμόσφαιρα της Γης, ενώ έχουν ήδη φθάσει σε συγκεντρώσεις που είναι περίπου 430 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (CO2), σε σχέση με 280 ppm πριν από τη βιομηχανική επανάσταση.

Οι ανθρώπινες δραστηριότητες αποβάλλουν 45 δισεκατομμύρια τόνους αερίων θερμοκηπίου (σε CO2) στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο και η ποσότητα αυτή αυξάνεται σταθερά. Τα σύνθετα οικοσυστήματα της Γης απορροφούν αυτή τη στιγμή περίπου τα μισά, τα υπόλοιπα όμως παραμένουν στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα τα συσσωρευμένα αποθέματα αερίων να αυξάνονται κάθε χρόνο.

Η έρευνα έδειξε ότι οι παγκόσμιες προσπάθειες πρέπει να εστιαστούν στον περιορισμό του τελικού επιπέδου αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα στα 450-550 ppm. Αυτό - σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης - είναι επιτεύξιμο, οικονομικά εφικτό και θα περιορίσει σημαντικά τον κίνδυνο ακραίων μεταβολών της θερμοκρασίας. Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται όλοι να περιορίσουν τις ετήσιες εκπομπές κατά τουλάχιστον 25% σε σχέση με το σημερινό επίπεδο μέχρι το 2050 και να εξακολουθούμε να μειώνουν τις εκπομπές, ώσπου να φθάσουν σε ένα επίπεδο κατά 80% τουλάχιστον χαμηλότερο από το σημερινό, επιτρέποντας έτσι τη σταθεροποίηση.

Οι οικονομολόγοι περιγράφουν την κλιματική αλλαγή που οφείλεται στον άνθρωπο ως «εξωτερική παρέμβαση» και το κλίμα ως «κοινό αγαθό». Εκείνοι που παράγουν αέρια θερμοκηπίου καθώς παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, λειτουργούν εργοστάσια, αναφλέγουν αέρια, κόβουν τα δένδρα στα δάση, πετάνε με αεροπλάνο ή οδηγούν αυτοκίνητα δεν καλούνται να πληρώσουν για τη ζημιά που προκαλούν.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο ουσιαστικά έχει τελειώσει

Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΑΕ) κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να κάνει το επόμενο βήμα στην κατεύθυνση της δραστικής μείωσης των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου και η υπερθέρμανση του πλανήτη.

"Νομίζω ότι όλοι οφείλουμε να έχουμε κατά νου πως το Πρωτόκολλο του Κιότο είναι πρακτικά τελειωμένο. Το Κιότο είναι ένα πρωτόκολλο που εγκρίθηκε από ορισμένο αριθμό χωρών και του οποίου η περίοδος εφαρμογής εκπνέει το 2012, δηλαδή αύριο. Όσον αφορά τις επενδύσεις για τις βιομηχανίες είναι ήδη πολύ αργά", δήλωσε ο γάλλος επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας Claude Mandil σε συνέντευξη Τύπου στο Τόκιο, όπου πήγε για να παρουσιάσει την ετήσια έκθεση World Energy Outlook της ΙΑΕ που δημοσιοποιήθηκε στις 7 Νοεμβρίου. Η έκθεση - 596 σελίδων - απευθύνεται στους ισχυρούς του κόσμου, την ομάδα G8.

Επειδή οι ΗΠΑ, που εκπέμπουν το 1/3 των αερίων του θερμοκηπίου, δεν επικύρωσαν το Κιότο ο Claude Mandil σημειώνει πως "Μπορούμε σίγουρα να συμπεράνουμε ότι οι ΗΠΑ είχαν άδικο που δεν επικύρωσαν το πρωτόκολλο, αλλά το πρόβλημα δεν είναι το Κιότο, είναι αυτό που θα ακολουθήσει".

Με την απουσία μέτρων, επισημαίνεται στην ετήσια έκθεση της διεθνούς υπηρεσίας ΙΑΕ, και με χρονικό ορίζοντα το 2030, θα καταγραφεί δραματική αύξηση των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και προβλέπεται ότι πριν από το 2010 η Κίνα θα ξεπεράσει τις ΗΠΑ σε ατμοσφαιρικούς ρύπους παγκοσμίως.

"Δεν πρέπει να αναμένουμε την παραμικρή πρόοδο στον κόσμο εκ μέρους των χωρών με τις περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα", αναφέρει o Claude Mandil, αναφερόμενος κυρίως στις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ινδία.

"Συνεπώς η πρόκληση κατά τα προσεχή χρόνια είναι να βρεθεί ένα μέσο ώστε να ανεβάσουμε όλο τον κόσμο στο ίδιο τρένο" συμπληρώνει, εκφράζοντας ωστόσο "αισιοδοξία για τα ισχυρά κοινωνικά κινήματα που έχουν συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα του προβλήματος".

Πηγή: Καθημερινή-Reuters, Associated Press