Ο μαγνητισμός των απολιθωμάτων βοηθάει να δοκιμαστεί η θεωρία της μαζικής εξαφάνισης των ειδών

Πηγή: Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, 4 Μαΐου 2009

Ήταν οι μεγάλες εξαφανίσεις των ειδών πραγματικές βιολογικές καταστροφές ή ήταν αυτές απλώς το αποτέλεσμα των χασμάτων στα αρχεία των απολιθωμάτων; Μια έρευνα που έγινε από γεωλόγους των πανεπιστημίων του Μπρίστολ, του Πλύμουθ, και του Σάρατοφ στη Ρωσία, έριξε νέο φως πάνω σε μια συζήτηση που έχει διχάσει τους επιστήμονες τελευταία, ενώ είχε αναγνωριστεί ήδη από τον Δαρβίνο στην Καταγωγή των Ειδών.

Η επιστημονική ομάδα ανακάλυψε στοιχεία στα Ρωσικά Ουράλια που αποδεικνύουν ότι πράγματι συνέβη η πιο σοβαρή μαζική εξαφάνιση των ειδών, και η οποία έλαβε χώρα στο τέλος της Πέρμιαν και στις αρχές της Τριασσικής Περιόδου, πριν περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια. Το συμβάν της πιο μεγάλης εξαφάνισης θεωρείται ότι είναι το αποτέλεσμα της ραγδαίας αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη, που ξεκλήρισε το 80 έως το 95 τοις εκατό των ειδών του πλανήτη μας.

Αυτή η εξαιρετικά σημαντική έρευνα διαψεύδει την τρέχουσα άποψη που δέχεται ότι στην Ρωσία αυτή η μαζική εξαφάνιση δεν καταγράφηκε ποτέ και ότι η φαινόμενη εξαφάνιση των ειδών κατά την περίοδο εκείνη στην πραγματικότητα οφείλεται σε ένα κενό, δηλαδή ότι δεν έχουν βρεθεί σχετικά απολιθώματα. Ο επικεφαλής ερευνητής, Graeme Taylor από το Πανεπιστήμιο του Πλύμουθ, εξηγεί: "Έγκριτοι επιστήμονες συμπεριλαμβανομένων υπέδειξαν ότι είχε γίνει ένα λάθος δέκα εκατομμυρίων ετών κατά την χρονολόγηση των πετρωμάτων στη Ρωσία και ότι τα σημερινά πετρώματα θεωρούνται δέκα εκατομμύρια χρόνια μεγαλύτερα από αυτά που είναι. Αυτό θα σήμαινε ότι η μη ανακάλυψη των απολιθωμάτων στη Ρωσία - άρα και το χάσμα - οφείλεται ότι έχει γίνει μια λάθος χρονολόγηση. Υπονομεύοντας έτσι σοβαρά την ιδέα της μαζικής εξαφάνισης."

Οι επιστήμονες συνδύασαν λοιπόν τη μαγνητική καταγραφή των απολιθωμάτων μέσα στα επίμαχα Ρωσικά πετρώματα, με εκείνες από τις υπόλοιπες χώρες του πλανήτη. Αποδεικνύοντας έτσι ότι τα ρωσικά πετρώματα πράγματι καταγράφουν την πορεία προς την εκδήλωση της μαζικής εξαφάνισης ανάμεσα στην Πέρμια και την Τριασσική περίοδο, και ως εκ τούτου τα απολιθώματα που χάνονται σε αυτά τα βράχια αποτελούν μέρος της μαζικής εξαφάνισης.

Εξηγώντας τη σημασία των αποτελεσμάτων, ο Δρ Taylor λέει: "Δεν υπάρχει πράγματι κανένα κενό στην Πέρμιαν-Τριασσική περίοδο. Τα αρχεία των πετρωμάτων είναι πλήρη και η μαζική εξαφάνιση ενισχύεται κι άλλο, ως ένα σημαντικό σημείο καμπής στην ιστορία της ζωής στη Γη και ως το πιο καταστροφικό γεγονός που έγινε μέχρι τώρα στον πλανήτη μας. "

Μια άλλη άποψη για την αιτία της μαζικής εξαφάνισης των ειδών

Η μεγαλύτερη έως τώρα μαζική εξαφάνιση έμβιων οργανισμών στην ιστορία του πλανήτη μας είναι πιθανό να προκλήθηκε από την ύπαρξη γιγάντιων λιμνών αλατιού, που απελευθέρωσαν στην ατμόσφαιρα μεγάλες ποσότητες αλογονούχων αερίων, τα οποία μετέβαλαν την ατμοσφαιρική σύνθεση τόσο δραματικά, που η ζωή δεν μπορούσε πια να συνεχιστεί όπως πριν.

Μέχρι τώρα οι επιστήμονες είχαν υποθέσει ότι για τη μαζική καταστροφή ευθύνονταν ηφαιστειακές εκρήξεις, πτώσεις αστεροειδών κ.α. Η νέα θεωρία διατυπώθηκε από διεθνή ομάδα ερευνητών από την Ρωσία, την Αυστρία, τη Ν. Αφρική και τη Γερμανία, και δημοσιεύεται στα «Πρακτικά» της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών (Doklady Earth Sciences).

Η νέα θεωρία βασίζεται σε μελέτη των τρεχουσών βιοχημικών και ατμοσφαιρικών διεργασιών και προειδοποιεί ότι θα υπάρξει σταδιακή αύξηση των εκτάσεων ερήμου και λιμνών άλατος στη Γη, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, με συνέπεια να ενταθούν μελλοντικά οι επιπτώσεις των αλογονούχων αερίων, όπως είχε συμβεί και στο παρελθόν.

Η αφετηρία για τη νέα θεωρία ήταν η ανακάλυψη στο νότο της Ρωσίας και στη Ν. Αφρική ότι οι μικροβιακές διεργασίες στις σημερινές λίμνες άλατος με φυσικό τρόπο παράγουν και απελευθερώνουν άκρως ευμετάβλητους αλογονάνθρακες, όπως χλωροφόρμιο, τριχλωροαιθυλένιο και τετραχλωροαιθυλένιο. Οι επιστήμονες μετέφεραν αυτή τη διαδικασία στην λεγόμενη Θάλασσα Ζεχστάιν, η οποία, πριν περίπου 250 εκατ. χρόνια, βρισκόταν στη σημερινή κεντρική Ευρώπη και κατελάμβανε μια έκταση όση η Γαλλία σήμερα. Η περιοχή αυτή ήταν μια τεράστια επίπεδη «θάλασσα» αλατιού, εκτεθειμένη στο ξηρό κλίμα της ερήμου και στην έντονη ηλιακή ακτινοβολία.

Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι μόνο από αυτή την περιοχή, στο τέλος της Πέρμιας Περιόδου, απελευθερωνόταν κάθε χρόνο μια τεράστια ποσότητα αλογονούχων αερίων, της τάξης τουλάχιστον του 1,3 εκατ. τόνου τριχλωροαιθυλενίου και άλλου τόσου τετραχλωροαιθυλενίου, καθώς και 1,1 εκατ. τόνου χλωροφορμίου. Οι ποσότητες αυτές είναι πενταπλάσιες από τις αντίστοιχες σημερινές ετήσιες παγκόσμιες βιομηχανικές εκπομπές των ίδιων αερίων (και για το χλωροφόρμιο 20πλάσιες).

Σύμφωνα με τη νέα θεωρία, οι εκπομπές αυτών των αερίων από τη Θάλασσα Ζεχστάιν και από τις άλλες τεράστιες λίμνες άλατος που υπήρχαν πριν 250 εκατ. χρόνια, πυροδότησαν μια πολύπλοκη αλυσίδα ατμοσφαιρικών και χημικών γεγονότων που κατέληξαν στη μεγαλύτερη καταστροφή του πλανήτη.

Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα κινδύνου ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη και η συνεπαγόμενη κλιματική αλλαγή επιτείνουν την ερημοποίηση, αυξάνοντας έτσι τον αριθμό και τη συνολική επιφάνεια των λιμνών άλατος, πράγμα που σταδιακά μπορεί να οδηγήσει ξανά σε δραματική αύξηση των επικίνδυνων αλογονούχων αερίων στην ατμόσφαιρα, με τις ίδιες τοξικές παρενέργειές τους.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι ανοιχτό παραμένει γι’ αυτούς το ερώτημα αν η παραπάνω διαδικασία ήταν από μόνη της αρκετή για να οδηγήσει στη μαζική καταστροφή της Πέρμιας Περιόδου ή κατά πόσο συνδυάστηκε με άλλα καταστροφικά συμβάντα, όπως εκρήξεις ηφαιστείων ή προσκρούσεις αστεροειδών. Σε κάθε περίπτωση πάντως, όπως επισημαίνουν, οι επιστήμονες μέχρι σήμερα είχαν σοβαρά υποτιμήσει τις αρνητικές συνέπειες από την ερημοποίηση και την απελευθέρωση αερίων από τις λίμνες άλατος.

Πηγή: Καθημερινή