|
Επιστήμονες στην Αρκτική ανακαλύπτουν νέα απειλή για
υπερθέρμανση του πλανήτη μας, καθώς το λιώσιμο του μόνιμου πάγου θα
ελευθερώσει εκατομμύρια τόνους μεθανίου, ένα αέριο 20 φορές πιο επιβλαβή
από το διοξείδιο του άνθρακα.
Ήδη έχει ανακαλυφθεί από τους επιστήμονες η πρώτη απόδειξη
ότι εκατομμύρια τόνους του μεθανίου, ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου,
πρόκειται να ελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα από τον θαλάσσιο πυθμένα που
είναι κάτω από την Αρκτική.
Τα προκαταρκτικά ευρήματα υποδηλώνουν ότι μεγάλες αποθέσεις μεθανίου στον
βυθό της θάλασσας αναδύονται με τη μορφή φυσαλίδων στην επιφάνεια καθώς η
Αρκτική γίνεται θερμότερη και οι πάγοι λιώνουν. Οι υπόγειες
αποθήκες του μεθανίου είναι σημαντικές γιατί οι επιστήμονες πιστεύουν ότι
η ξαφνική απελευθέρωση τους κατά το παρελθόν, ήταν υπεύθυνη για την ταχεία
αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, για δραματικές αλλαγές του κλίματος,
και ακόμη και τη μαζική εξαφάνιση των ειδών. Οι επιστήμονες που βρίσκονται
πάνω σε ένα ερευνητικό πλοίο - το Jacob
Smirnitskyi - έχουν ταξιδέψει σε όλη την βόρεια ακτή της Ρωσίας κι έχουν
ανακαλύψει ισχυρές συγκεντρώσεις μεθανίου - μερικές φορές μέχρι και 100
φορές τα κανονικά επίπεδα - που καλύπτουν χιλιάδες τετραγωνικά μίλια της
υφαλοκρηπίδας της Σιβηρίας.
Το μόνιμο στρώμα πάγου στη Σιβηρία λιώνει με ταχείς ρυθμούς με αποτέλεσμα
να απελευθερώνεται το μεθάνιο που βρίσκεται εγκλωβισμένο.
Το μεθάνιο είναι 20 φορές ισχυρότερο ως
αέριο του θερμοκηπίου από το διοξείδιο του άνθρακα και γι αυτό πολλοί
επιστήμονες φοβούνται ότι η απελευθέρωση θα μπορούσε να επιταχύνουν την
αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, σε μία τεράστια θετική ανάδραση όπου
περισσότερο ελεύθερο μεθάνιο θα προκαλεί υψηλότερες θερμοκρασίες, με
αποτέλεσμα την περαιτέρω τήξη του μόνιμου πάγου και την απελευθέρωση ακόμη
περισσότερου μεθανίου.
Η ποσότητα του μεθανίου, που είναι αποθηκευμένη κάτω από τον Αρκτικό
Ωκεανό, υπολογίζεται πως είναι μεγαλύτερη από το συνολικό ποσό του άνθρακα
μέσα στα αποθέματα του άνθρακα, γι αυτό και υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για
τη σταθερότητα των εν λόγω αποθέσεων, αφού η περιοχή της Αρκτικής
ζεσταίνεται με ταχύτερο ρυθμό από άλλα μέρη της Γης.
Ο Orjan Gustafsson στο πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, ένας από τους
επικεφαλείς της εκστρατείας, περιέγραψε την κλίμακα των εκπομπών του
μεθανίου από το ρωσικό ερευνητικό πλοίο Smirnitskyi Jacob που βρίσκεται.
Σε ορισμένες θέσεις, οι συγκεντρώσεις του μεθανίου είναι 100 φορές
μεγαλύτερες από τα κανονικά επίπεδα. Αυτές οι ανωμαλίες που έχουν
παρατηρηθεί στην περιοχή της Ανατολικής Σιβηρίας και της
Laptev Sea και καλύπτουν αρκετές δεκάδες χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα,
οφείλονται σε εκατομμύρια τόνους μεθανίου, δήλωσε ο Gustafsson.
"Κανείς δεν ξέρει πόσες άλλες τέτοιες περιοχές υπάρχουν στην υφαλοκρηπίδα
της Ανατολικής Σιβηρίας", λέει ο ίδιος.
"Η πιο σωστή άποψη γι αυτές τις φυσαλίδες είναι ότι το μόνιμο στρώμα του
πάγου, που ενεργεί σαν 'κάλυμμα' στα υποθαλάσσια ιζήματα της υφαλοκρηπίδας
της Σιβηρίας, συγκρατεί το μεθάνιο σε ρηχές τοποθεσίες. Οι ολοένα και
περισσότερες αποδείξεις που υπάρχουν για την απελευθέρωση του μεθανίου σε
αυτή την απρόσιτη περιοχή, μπορεί να μας δείχνει ότι το μόνιμο καπάκι
αρχίζει να τρυπά. Ο μόνιμος πάγος τώρα έχει μικρές τρύπες. Βρήκαμε
αυξημένα επίπεδα μεθανίου πάνω στην επιφάνεια του νερού και πολύ
περισσότερο στο νερό, ακριβώς από κάτω. Είναι προφανές ότι η πηγή είναι
στο βυθό. "
Η έκταση που αναφέρονται οι επιστήμονες είναι μια περιοχή μόνιμου πάγου,
που εκτείνεται σε πολλά εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα - στο μέγεθος
της Γαλλίας και της Γερμανίας μαζί- και έχει αρχίσει να λιώνει για πρώτη
φορά μετά από τότε που διαμορφώθηκε πριν από 11.000 έτη, δηλαδή στο τέλος
της τελευταίας εποχής του πάγου. Ο Ρώσος Igor Semiletov της
Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών από το 1994 ήταν επικεφαλής περίπου 10
αποστολών στη Θάλασσα Laptev, αλλά κατά τη δεκαετία του 1990 δεν είχε
ανιχνεύσει αυξημένα επίπεδα μεθανίου. Ωστόσο, ανέφερε ότι από το 2003
αυξάνεται η ποσότητα των θερμών σημείων με μεθάνιο, τα οποία έχουν πλέον
επιβεβαιωθεί χρησιμοποιώντας πιο ευαίσθητα όργανα μέσα στο σκάφος του
Jacob Smirnitskyi.
Ο Semiletov πρότεινε διάφορους πιθανούς λόγους για τους οποίους το μεθάνιο
τώρα αποδεσμεύεται από την Αρκτική, όπως ο αυξανόμενος όγκος των σχετικά
πιο ζεστών νερών που φέρνουν οι ποταμοί της Σιβηρίας, λόγω της τήξης του
μονίμου πάγου.
Ας σημειωθεί ότι η Αρκτική περιοχή στο σύνολό της έχει σημειώσει άνοδο 4
οC στη μέση θερμοκρασία της, κατά τις τελευταίες δεκαετίες και
μια δραματική πτώση στην περιοχή του Αρκτικού Ωκεανού που σκεπάζεται το
καλοκαίρι από θαλάσσιο πάγο. Πολλοί επιστήμονες φοβούνται ότι η απώλεια
του θαλάσσιου πάγου θα μπορούσε να επιταχύνει την τάση αύξησης της
θερμοκρασίας, λόγω του ότι ο ανοιχτός ωκεανός απορροφά περισσότερη
θερμότητα από τον ήλιο από όσο η αντανακλαστική επιφάνεια των πάγων που
σκεπάζουν τη θάλασσα. |
