Η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε με διπλάσιο ρυθμό τα προηγούμενα 150 χρόνια

Πηγή: The Guardian και Nature, 25 Νοεμβρίου 2005

Η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας διπλασιάζει το ρυθμό ανόδου της στάθμης της θάλασσας σε όλο τον κόσμο, αλλά οι προσπάθειες α την σταματήσουμε με την ελάττωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου είναι πιθανό να είναι ανώφελη, προειδοποιούν κορυφαίοι ερευνητές.

Η αύξηση οφείλεται στη χρήση ορυκτών καυσίμων από τον 19ο αιώνα, ενώ η περικοπή στα αέρια του θερμοκηπίου είναι ανώφελη λένε οι ερευνητές

Οι ωκεανοί θα ανέβουν σχεδόν κατά μισό μέτρο μέχρι το τέλος του αιώνα, αναγκάζοντας τις ακτές να τραβηχτούν πίσω κατά εκατοντάδες μέτρα, ισχυρίζονται ερευνητές. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η επιτάχυνση προκαλείται κυρίως από το κύμα στις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, που παράγονται από την ανάπτυξη της βιομηχανίας και την εισαγωγή της καύσης των ορυκτών καυσίμων.

Η νέα προειδοποίηση προέρχεται από αμερικανούς ερευνητές στο πανεπιστήμιο Rutgers στο Νιου Τζέρσευ που ανέλυσε τους πυρήνες (τα γνωστά καρότα), και οι οποίοι εξήχθησαν με τρυπάνι βαθιά κάτω από τη γη από διαφορετικές περιοχές κατά μήκος της ανατολικής ακτής. Η διάτρηση έφτασε κάτω από τα 500 μέτρα μέσω στρωμάτων διαφορετικών ιζημάτων, και με τη βοήθεια χημικών τεχνικών χρονολόγησης, οι επιστήμονες ήταν σε θέση να βρουν πού υπήρχαν παραλίες και ξηρό έδαφος κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 100 εκατομμυρίων ετών.

Η ανάλυση έδειξε ότι κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 5.000 ετών, οι στάθμες της θάλασσας ανέβηκαν με ένα ρυθμό περίπου 1mm κάθε χρόνο, που είχε προκληθεί κατά ένα μεγάλο μέρος από την παραμένουσα τήξη των παγόφυλλων από την προηγούμενη εποχή του πάγου. Αλλά στα προηγούμενα 150 έτη, στοιχεία από τους μετρητές της παλίρροιας και τους δορυφόρους παρουσιάζουν ότι οι στάθμες της θάλασσας αυξάνονται κατά 2 mm ετησίως.

"Αυτό που κυρίως έχει συμβεί από το 19ο αιώνα μέχρι τώρα είναι η διαδεδομένη αύξηση στη χρήση ορυκτών καυσίμων και εκπομπή περισσότερων αερίων θερμοκηπίου", είπε ο καθηγητής Kenneth Miller, ο οποίος καθοδήγησε τη μελέτη. "Μπορούμε να πούμε ότι η αύξηση που βλέπουμε είναι κατά πολύ υψηλότερη από αυτή που έχουμε δει στο άμεσο παρελθόν και αυτό οφείλεται στους ανθρώπους."

Η αυξανόμενη παλίρροια αναμένεται να κάνει τους ωκεανούς κατά 40 cm υψηλότερους μέχρι το 2100. "Αυτό πρόκειται να προκαλέσει περισσότερη διάβρωση στις παραλίες. Οι παραλίες πρόκειται να έρθουν πίσω και θα καταστραφούν τα σπίτια", συνέχισε. Οι αυξανόμενες στάθμες της θάλασσας θα αυξήσουν την καταστροφική μανία των τεράστιων καταιγίδων που προκαλούνται από τυφώνες όπως η Katrina, που κτύπησε τη Νέα Ορλεάνη και τις περιβάλλουσες περιοχές φέτος.

Η έρευνα, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science, έρχεται μια εβδομάδα προτού να συναντηθούν για πρώτη φορά οι χώρες που συμμετέχουν στο πρωτόκολλο του Κιότο στο Μόντρεαλ, για να συζητήσουν τις μελλοντικές συμφωνίες για την περαιτέρω μείωση του διοξειδίου του άνθρακα και άλλων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ενώ η Μεγάλη Βρετανία έχει υιοθετήσει το πρωτόκολλο, η κυβέρνηση της έχει προτείνει ότι οι εθελοντικοί στόχοι, κι όχι οι υποχρεωτικές περικοπές που ζητούνται από το Κιότο,  θα ήταν ο πρακτικότερος τρόπος για να μειωθούν οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου.

Σύμφωνα με τον Miller, υπάρχει μικρή πιθανότητα να καθυστερήσουμε την ανοδική παλίρροια, που προκαλείται από την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας. "Δεν υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Είναι σαφές ότι ακόμα κι αν υπακούαμε αυστηρά στη συμφωνία του Κιότο, πρόκειται συνεχώς να αυξάνει η θερμοκρασία. Προσωπικά, δεν νομίζω ότι πρόκειται να υπάρχει μεγάλη επίπτωση στις εκπομπές του CO2 ώστε να κάνουμε τη διαφορά, έτσι όπως ενεργούμε. Ο Μπους πρέπει να σταματήσει την πολιτική του και πρέπει να αναγνωρίσει τις επιστημονικές αποδείξεις για τα γεγονότα που βλέπουμε όλοι, όμως η αμερικανική κυβέρνηση λέει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε πραγματικά τίποτα για αυτό", τόνισε.

Τα επίπεδα των αερίων του θερμοκηπίου τα υψηλότερα των τελευταίων 650.000 χρόνων

Μικροσκοπικές φυσαλίδες στον πάγο ηλικίας χιλιάδων ετών κρατούν το κλειδί της κατανόησης των αερίων του θερμοκηπίου, του παρελθόντος και του μέλλοντος.

Σε δύο άλλες μελέτες, που δημοσιεύθηκαν επίσης στο ίδιο περιοδικό, μια ομάδα γερμανών ερευνητών σύγκρινε το κλίμα όπως θερμαίνεται τώρα με αυτό που συνέβαινε κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 650.000 ετών. Και αναφέρουν ότι τα σημερινά επίπεδα του αερίου του θερμοκηπίου, του διοξειδίου του άνθρακα, αυξάνεται κατά 200 φορές γρηγορότερα από αυτό που θα μπορούσε να προκληθεί με οποιαδήποτε φυσική διαδικασία. Τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα είναι τώρα 380 μέρη ανά εκατομμύριο, περίπου 27% πιο υψηλά και τα επίπεδα του μεθανίου 130% υψηλότερα από οποιαδήποτε εποχή κατά τη διάρκεια της περιόδου, όπως οι επιστήμονες ανέλυσαν.

Οι ερευνητές μέτρησαν τα επίπεδα των αερίων του θερμοκηπίου που ήσαν 'κλειδωμένα΄σε φυσαλίδες αερίου για χιλιετίες μέσα στον Ανταρκτικό πάγο. Οι επιστήμονες εξήγαγαν έναν πυρήνα (καρότο) του πάγου με ένα τρυπάνι από την Ανταρκτική. Για ένα μήκος 3 km, ο πυρήνας του πάγου κρατά θυλάκους του αέρα που ήταν στη γήινη ατμόσφαιρα πριν από σχεδόν 1 εκατομμύριο χρόνια μέχρι την σημερινή εποχή.

Το ευρωπαϊκό αυτό πρόγραμμα για την εξαγωγή τμημάτων πάγου (καρότων πάγου) από την Ανταρκτική (EPICA), σκοπεύει να ανακαλύψει τη σύσταση του αέρα εδώ και χιλιάδες χρόνια μέσα σε αυτούς τους θυλάκους, και προχωρά 210.000 χρόνια πίσω στο παρελθόν.

Οι πυρήνες αυτοί είναι το καλύτερο αρχείο από τη γήινη περιβαλλοντική ιστορία που μένει στον πλανήτη. Με την ανάλυση των αερίων που κλειδώνονται σε χοντρά κομμάτια  πάγου 10 cm, οι ερευνητές μπορούν να αναδημιουργήσουν τα αέρια που αποτέλεσαν την ατμόσφαιρα οποιαδήποτε στιγμή από τη σημερινή ημέρα μέχρι και τις προηγούμενες τέσσερις εποχές του πάγου.

"Εάν θέλετε πραγματικά να δώσετε επιχειρήματα για την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, πρέπει απλώς να εξετάσετε τα προηγούμενα 1.000 χρόνια, επειδή η τρέχουσα αύξηση στο διοξείδιο του άνθρακα ξεχωρίζει εντυπωσιακά", λέει ο επικεφαλής συντάκτης Δρ Thomas Stocker στο Ίδρυμα Φυσικής του πανεπιστημίου της Βέρνης.

Ο Ed Brook, ένας ειδικός επιστήμονας του κλίματος στο πολιτειακό πανεπιστήμιο του Όρεγκον είπε ότι η άνοδος στα αέρια του θερμοκηπίου, ήταν μια σκληρή ένδειξη της βιομηχανίας επίδρασης που είχε στο περιβάλλον. "Τα επίπεδα των πρωταρχικών αερίων του θερμοκηπίου, όπως το μεθάνιο, το διοξείδιο του άνθρακα και το οξείδιο του αζώτου έχουν ανέβει εντυπωσιακά από τη βιομηχανική επανάσταση, με μια ταχύτητα και ένα μέγεθος που η Γη δεν έχει δει για εκατοντάδες χιλιάδες ετών. Δεν υπάρχει τώρα κανένα ζήτημα αν αυτό οφείλεται στην ανθρώπινη επίδραση".

Αφύσικες μεταβολές

Η πρόσφατη ανάλυση του πάγου δείχνει ότι αν και το κλίμα είναι σε σταθερή ροή, είναι σε θέση να παράγει εκτεταμένες θερμές φάσεις ακόμα και όταν τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα είναι σταθερά, λέει ο Thomas Stocker, που ηγείται της αποστολής. Έχουν βρεθεί δε δύο θερμοί περίοδοι, με διάρκεια σχεδόν 30.000 ετών, που η θερμοκρασία άλλαξε ριζικά. Και όμως η αρχή αυτών των "μεσοπαγετωνικών" φάσεων δεν συνδέθηκε με την αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Αυτό φυσικά δεν μας λέει ότι η σημερινή άνοδος στη θερμοκρασία οφείλεται στις φυσικές αλλαγές, όπως μερικοί σκεπτικιστές της αλλαγής του κλίματος πιστεύουν. "Η εκπομπή του διοξειδίου του άνθρακα τώρα δεν είναι μέρος του φυσικού κύκλου", επισημαίνει ο Stocker.

"Στα παλαιοαρχεία δεν υπάρχει καμία ανθρώπινη δραστηριότητα που να οδηγεί την αλλαγή του κλίματος", λέει ο Chris Jones, του Κέντρου Hadley για την Πρόβλεψη και την Έρευνα του Κλίματος στο Έξετερ της Βρετανίας.

Η νέα πρόκληση που αντιμετωπίζουν αυτοί που κάνουν τα μοντέλα του κλίματος, είναι να βρεθεί η μονόδρομη επίδραση της τεράστιας αύξησης στα αέρια του θερμοκηπίου, που οφείλεται στις ανθρώπινες δραστηριότητες.