Αρχαία απολιθώματα δείχνουν ότι πλανήτης μας έχει συνηθίσει την υπερθέρμανση
Μέρος 1ο

Πηγή:New York Times, Νοέμβριος 2006

2o μέρος, 3o μέρος

Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν προχωρήσει αρκετά στην αναδημιουργία της ιστορίας της γήινης ατμόσφαιρας, μέχρι το πιο αμυδρό παρελθόν, κάτι που κάποτε θεωρείτο αδύνατον. Έτσι, μπορούν τώρα να μάθουν περισσότερα για το μέχρι τώρα άγνωστο παρελθόν, πάνω από 500 εκατομμύρια έτη πριν, χάρη στα απολιθώματα που βρέθηκαν σε αρκετά σημεία του πλανήτη μας. Απολιθωμένα φυτά, θαλάσσιοι και άλλοι οργανισμοί που ανακαλύπτονται τα τελευταία χρόνια αποκαλύπτουν νέα στοιχεία στους ερευνητές.

Απολιθώματα του είδους foraminifera μας προσφέρουν ενδείξεις για το κλίμα στο παρελθόν

Οι επιστήμονες για να πληροφορηθούν για τις αλλαγές που έγιναν στα αέρια της ατμόσφαιρας στο παρελθόν, αναζητούν λεπτές ενδείξεις από τα απολιθωμένα χώματα, τα φυτά και τους θαλάσσιους οργανισμούς. Έχουν αποκτήσει επίσης γνώσεις από τα μοντέλα που προβλέπουν πώς διάφορα φαινόμενα - όπως η διάβρωση των βράχων και η έκρηξη των ηφαιστείων - έχουν αλλάξει την ατμόσφαιρα του πλανήτη.

Για πρώτη φορά, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος, μια ομάδα των Ηνωμένων Εθνών που αναλύει την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, προγραμματίζει να συμπεριλάβει ένα κεφάλαιο σχετικά με τις αναδομήσεις στην πιο πρόσφατη έκθεσή της, που θα δημοσιευτεί στις αρχές του επόμενου χρόνου.

Μια άγνωστη διαφωνία

Αλλά οι ανακαλύψεις από τα απολιθώματα έφεραν στο φως μια άγνωστη μέχρι τώρα διαφωνία μεταξύ των επιστημόνων που, εάν θα λυθεί, θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις για το μέλλον. Τα συμπεράσματα που βγάζουν ορισμένοι ερευνητές από τα απολιθωμένα ευρήματα υπονομεύει την επικρατούσα άποψη σχετικά με την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας. Υπάρχει βέβαια και η κυρίαρχη άποψη ότι ήδη έχει ξεκινήσει μια κρίση στη θέρμανση του πλανήτη, αλλά η νέα άποψη - με τη βοήθεια των ευρημάτων - δέχεται ότι η αύξηση της θερμοκρασίας είναι ενοχλητική μεν αλλά όχι καταστροφική. Οι επιστήμονες και των δύο απόψεων προέρχονται από τον ίδιο χώρο: Τους ερευνητές που μελετούν το παρελθόν της Γης, ανάμεσά τους γεωλόγοι και παλαιοκλιματολόγοι.

Οι περισσότερες συζητήσεις για την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας επικεντρώνονται στα στοιχεία από τα τελευταία εκατό ή, το πολύ-πολύ, λίγες χιλιάδες χρόνια. Και μερικοί επιστήμονες του κλίματος δεν είναι πεπεισμένοι ότι τα στοιχεία από το βαθύ παρελθόν είναι αρκετά στέρεα για να είναι σχετικά με τις συζητήσεις που γίνονται.

Αλλά οι εμπειρογνώμονες που κοιτάζουν τι μπορεί να συνέβη πριν πολλά εκατομμύρια χρόνια, αν και μπορούν να συζητήσουν τι σημαίνει η εργασία τους, συμφωνούν σχετικά με τη σχετικότητα των συμπερασμάτων τους ή αλλιώς διαφωνούν με αυτά. Επίσης,  συμφωνούν ότι κατά τον Φανεροζωϊκό Αιώνα,  μια εποχή από το παρόν έως 550 εκατομμύρια χρόνια πριν - δηλαδή την αυγή της σύνθετης ζωής - όπου τότε η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην τότε ατμόσφαιρα έφτανε μέχρι και 18 φορές τα σημερινά επίπεδα, όπου βασιλεύει ο Χόμο Σάπιενς.

Το διοξείδιο του άνθρακα, συμφωνούν οι οι επιστήμονες, προήλθε από τα ηφαίστεια και άλλες φυσικές πηγές, όπως στον Άρη και την Αφροδίτη. Τα επίπεδα αυτά γενικά έχουν μειωθεί από τότε, καθώς ο άνθρακας έγινε μια δομική μονάδα των βράχων και όλων των ζωντανών όντων.

Επιπλέον, οι αντίπαλες ομάδες συμφωνούν και γιατί τα υψηλά επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα της πρώιμης Γης απέτυχαν να 'ψήσουν' τον πλανήτη μας. Κατ' αρχάς, ο ήλιος ήταν τότε πιο αμυδρός κατά τη νεότητα του. Δεύτερον, καθώς οι συγκεντρώσεις του αερίου CO₂ αυξάνονται, η ικανότητα παγίδευσης της θερμότητας του επιβραδύνεται και φθάνει σε μια σταθερότητα.

2o μέρος, 3o μέρος