Ποσειδώνας
Ανακαλύφθηκε, θεωρητικά πριν παρατηρηθεί,
με τηλεσκόπιο λόγω της βαρυτικής του επίδρασης
στον Ουρανό το 1843, ενώ παρατηρήθηκε πρώτη φορά
στις 23 Σεπτεμβρίου του 1846 από τον John Galle του
αστεροσκοπείου του Βερολίνου, βάσει των
προβλέψεων που δόθηκαν από τον Γάλλο αστρονόμο
Urbain Leverrier.
Ο Ποσειδώνας δεν είναι ορατός με γυμνό
μάτι. Φαίνεται σαν ένα αστέρι με κιάλια και σαν
ένας μικρός μπλε δίσκος με τηλεσκόπιο, όπως και ο
Ουρανός λόγω της ατμόσφαιρας του. Επειδή η τροχιά του Πλούτωνα έχει
μεγάλη εκκεντρότητα, αυτή τέμνει την τροχιά του Ποσειδώνα γι αυτό και ο
Ποσειδώνας για μερικά χρόνια γίνεται ο πιο μακρινός πλανήτης από τον
Ήλιο.
Ο πλανήτης αυτός είναι ο μικρότερος από
τους 4 αέριους γίγαντες του Ηλιακού μας
Συστήματος αλλά συγχρόνως και ο πιο πυκνός απ'
όλους. Η ατμόσφαιρά του αποτελείται από υδρογόνο,
ήλιο, νερό και μικρές ποσότητες μεθανίου και
αμμωνίας. Το μεθάνιο μάλιστα απορροφά τα μήκη
κύματος του φωτός κοντά στην κόκκινη περιοχή του
φάσματος με αποτέλεσμα να αντανακλά τα χρώματα
στην γαλάζια περιοχή, σ' αυτό άλλωστε οφείλεται
και το μπλε χρώμα που παρατηρούμε.
Το Voyager 2 (Ταξιδιώτης) το 1989, που ήταν η πρώτη
ανθρώπινη διαστημοσυσκευή που τον επισκέφτηκε,
ανακάλυψε μια δυναμική ατμόσφαιρα που
κατακλύζεται από τεράστιους κυκλώνες,
αντικυκλώνες και καταιγίδες με μεγάλες
ταχύτητες αφού στον Ποσειδώνα έχουν παρατηρηθεί
οι πιο ισχυροί άνεμοι του Ηλιακού μας Συστήματος,
περίπου 2.000 χιλιόμετρα την ώρα.
Όπως ο Δίας και ο Κρόνος έτσι και ο Ποσειδώνας έχει
εσωτερική πηγή θερμότητας. Συνολικά ο Ποσειδώνας εκπέμπει
διπλάσια περίπου ενέργεια από αυτήν που δέχεται
από τον Ήλιο. Αυτό που μάλλον συμβαίνει είναι ότι
το μεθάνιο, λόγω της υψηλής πίεσης και
θερμοκρασίας στα εξωτερικά στρώματα της
ατμόσφαιρας, διασπάται σε υδρογόνο και άνθρακα. Ο
άνθρακας κατόπιν κρυσταλοποιείται σε καθαρά
διαμάντια, τα οποία πέφτουν προς το κέντρο του
και καθώς καίγονται απελευθερώνουν θερμότητα
που τροφοδοτεί τους κυκλώνες.
Στον Ποσειδώνα παρατηρήθηκαν πέντε
δακτύλιοι οι οποίοι είναι αρκετά λεπτοί και
αμυδροί. Αποτελούνται από παγωμένο μεθάνιο και
από σωματίδια σκόνης που προέρχονται από
θραύσματα συγκρούσεων. Επειδή τα υλικά αυτά δεν
είναι ομοιόμορφα κατανεμημένα, μερικά τμήματα
των δακτυλίων φαίνονται πιο λαμπερά από άλλα.
Εκτείνονται σε απόσταση από 40.000 χιλιόμετρα πάνω
από τα σύννεφα του πλανήτη και μέχρι τα 63.000
χιλιόμετρα ενώ το πλάτος τους δεν υπερβαίνει τα 15
με 20 χιλιόμετρα.
Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα του
Ποσειδώνα είναι η Μεγάλη Σκοτεινή
Κηλίδα, με μέγεθος όση η Γη. Υπάρχουν επίσης ταινίες και ζώνες
που είναι παρόμοιες με του Δία και του Κρόνου. Το Voyager 2 παρατήρησε
επίσης μια μικρότερη σκοτεινή κηλίδα στο νότιο ημισφαίριο, καθώς και ένα
μικρό λευκό νέφος ακανόνιστου σχήματος που κινείται γρήγορα γύρω από τον
Ποσειδώνα μέσα σε περίπου 16 ώρες και είναι γνωστό με το όνομα «Tο
σκούτερ». Η προέλευση και ο τρόπος σχηματισμού του παραμένει ακόμη ένα
μυστήριο.
Όμως, οι παρατηρήσεις με το τηλεσκόπιο Hubble, που έγιναν
το 1994, έδειξαν ότι η Μεγάλη Σκοτεινή Κηλίδα είχε εξαφανιστεί! Η μόνη
πιθανή εξήγηση είναι ότι αυτή είτε είχε εκφυλιστεί είτε είχε αποκρυφτεί
από άλλα χαρακτηριστικά της ατμόσφαιρας. Μερικούς μήνες αργότερα, το
τηλεσκόπιο Hubble ανακάλυψε μια νέα σκοτεινή κηλίδα στο βόρειο
ημισφαίριο του Ποσειδώνα. Αυτό δείχνει ότι υπάρχουν ταχείες μεταβολές
στην ατμόσφαιρά του, που πιθανότατα οφείλονται σε μικρές αλλαγές στις
θερμοκρασιακές διαφορές ανάμεσα στα ανώτερα και κατώτερα στρώματα των
νεφών.
Όπως ο Δίας, ο Κρόνος και ο Ουρανός έτσι και ο Ποσειδώνας
ακτινοβολεί περισσότερη ενέργεια από ό,τι λαμβάνει από τον ήλιο.
Ο Ποσειδώνας θεωρείται πως έχει έναν
στερεοποιημένο πυρήνα, ένας παγωμένο μανδύα και
ολοκληρώνεται με ένα βαθύ στρώμα υγρού
υδρογόνου. Αστρονόμοι, βασισμένοι σε
παρατηρήσεις πάνω στην Γη, θεωρούσαν για λίγο
χρόνο, ότι ο Ποσειδώνας είχε ένα σύστημα
δαχτυλιδιών, δεδομένου ότι παρατήρησαν
εμβυθίσεις στο φως από τα αστέρια, καθώς το
σύστημα των δαχτυλιδιών περνούσε μπροστά από
αστέρια.
Οι φωτογραφίες του Voyager 2 έδειξαν όμως, ότι
είναι ολόκληρα δαχτυλίδια που περικυκλώνουν τον
πλανήτη. Το σύστημα των δαχτυλιδιών είναι στην
πραγματικότητα πέντε δακτυλίους, τα οποία όπως
στον Ουρανό είναι πολύ σκοτεινά και λεπτά. Οι
δακτύλιοι αποτελούνται πιθανά κυρίως από σκόνη
και πολύ λίγο πάγο.
Οι δύο λαμπρότεροι εξωτερικοί δακτύλιοι έχουν ακτίνες
62.000 και 53.000 χλμ., αντίστοιχα, με έναν αραιό δακτύλιο ανάμεσά τους.
Πιο κοντά βρίσκεται ένας άλλος δακτύλιος με πλάτος περίπου 2.000 χλμ. Ο
εξωτερικός δακτύλιος παρουσιάζει ορισμένες λαμπρές συμπυκνώσεις
κατανεμημένες πάνω σε έναν πλήρη αμυδρότερο δακτύλιο.
Το μαγνητικό πεδίο του Ποσειδώνα, όπως και του Ουρανού,
έχει παράξενο προσανατολισμό. Ο άξονας του μαγνητικού πεδίου σχηματίζει
γωνία περίπου 50° με τον άξονα περιστροφής του πλανήτη. Ο λόγος της
μεγάλης αυτής απόκλισης δεν είναι ακόμη γνωστός. Η ένταση του μαγνητικού
πεδίου είναι περίπου ίση με το 1/5 της έντασης του γήινου μαγνητικού
πεδίου. Το μαγνητικό πεδίο πιθανόν να δημιουργείται από κινήσεις
αγώγιμου υλικού (πιθανόν νερού) στα μεσαία στρώματά του.
Ο Ποσειδώνας έχει πολλούς δορυφόρους: Ο μεγαλύτερος όλων, ο
Τρίτων, ανακαλύφθηκε το 1846 από τον Lassell και η Νηρηίδα το 1949 από
τον Kuiper. Οι επόμενοι 6: Ναϊάδα, Θάλασσα, Δέσποινα, Γαλάτεια, Λάρισσα
και Πρωτέας ανακαλύφθηκαν το 1989 από το Voyager 2. Άλλοι 4
ανακαλύφτηκαν το 2002 και 1 το 2003.
Διάμετρος
(km) |
49528 |
Μάζα (kg)
|
1,02x10 26
|
Αποστ. από
Ηλιο (A.U) |
30,06 |
Θερμοκρασία
(C) |
-220 |
Δορυφόροι
|
8 δορυφόροι με
μοναδικό, σημαντικού μεγέθους, τον Τρίτωνα ενώ
άξια αναφοράς είναι και η Νηρηίδα. |
Μάζα (σε σχέση Γη) : |
17,2 |
Ογκος (σε σχέση με τη Γη)
: |
57,2 |
Πυκνότητα (σε σχέση με το νερό) : |
1.8 |
Albedio : |
0,40 |
Ταχύτητα διαφυγής |
23,90 km/s |
Βαρύτητα (σε σχέση με τη
Γη) : |
1,20 |
|
|