Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή ήδη φαίνεται καθαρά στην Ανταρκτική και Αρκτική

Πηγή: Reuters, 30 Οκτωβρίου 2008

Τόσο η Ανταρκτική όσο και η Αρκτική είναι λιγότερο παγωμένες λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, δήλωσαν επιστήμονες που συμμετείχαν σε μια μελέτη και στην οποία υπάρχουν ατράνταχτες αποδείξεις για την ανθρωπογενή αλλαγή του κλίματος σε όλες τις ηπείρους.

Έχουν βρεθεί στοιχεία που δείχνουν ότι οι δραστηριότητες των ανθρώπων προκαλούν την αύξηση της θερμοκρασίας στα δύο άκρα της Γης. Επίσης, μεγαλώνει η ανάγκη να κατανοήσουμε καλύτερα τους πάγους στην Ανταρκτική και τη Γροιλανδία, γιατί αν λιώσουν θα ανέβει η στάθμη  της θάλασσας κατά περίπου 70 μέτρα, εφόσον λιώσουν όλοι. 

"Είμαστε σε θέση για πρώτη φορά να αποδώσουμε στις ανθρωπογενείς επιδράσεις τόσο την αύξηση της θερμοκρασίας στην Αρκτική όσο και στην Ανταρκτική", λέει ο Nathan Gillett του Πανεπιστημίου East Anglia, και επικεφαλής μιας ομάδας ειδικών από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και την Ιαπωνία.

Ως σήμερα το συνεχές λιώσιμο των παγετώνων στον Αρκτικό Κύκλο βοηθούσε τους επιστήμονες να πραγματοποιούν μετρήσεις και συγκρίσεις και έτσι είχαν μια καλή εικόνα για τις κλιματικές μεταβολές εκεί, σε αντίθεση με την Ανταρκτική που είχαν κακή εικόνα.

Η Αρκτική έχει θερμανθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια και ο θαλάσσιος πάγος της συρρικνώθηκε το 2007 σε χαμηλά ρεκόρ. Αλλά για την Ανταρκτική υπάρχει μια σύγχυση - κάποιος θαλάσσιος πάγος τον χειμώνα έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες, αφήνοντας έτσι κάποιες αμφιβολίες για το κατά πόσον η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη ήταν γενική.

Η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα, η οποία βασίζεται σε εργασίες από 2.500 εμπειρογνώμονες, ανέφερε πέρυσι ότι το ανθρώπινο αποτύπωμα "για το κλίμα" έχει ανιχνευθεί σε κάθε ήπειρο, εκτός από την Ανταρκτική, "η οποία έχει ανεπαρκή κάλυψη παρατηρήσεων ώστε να γίνει σωστή εκτίμηση".

Οι επιστήμονες, γράφοντας στο περιοδικό Nature Geoscience, δήλωσαν ότι τα νέα ευρήματα γεμίζουν αυτό το κενό.

Η νέα έρευνα, που σύγκρινε το αρχείο της θερμοκρασίας και τέσσερα κλιματικά μοντέλα, βρήκε μια αύξηση της θερμοκρασίας και στις δύο πολικές περιοχές, που θα μπορούσε να εξηγηθεί μόνο από μια συσσώρευση των αερίων του θερμοκηπίου, κυρίως από την καύση των ορυκτών καυσίμων, τη μείωση του στρώματος του όζοντος, και όχι από φυσικές μεταβολές.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δύο κλιματικά μοντέλα προσομοίωσης. Το ένα μοντέλο έκανε την προσομοίωση προγραμματισμένο με τέτοιον τρόπο ώστε να υπάρχει ως προϋπόθεση ότι τις μεταβολές δεν τις επηρεάζει η ανθρώπινη δραστηριότητα και το άλλο με την προϋπόθεση ότι τις επηρεάζει. Το μοντέλο που ταίριαξε καλύτερα στις κλιματικές μεταβολές που λαμβάνουν χώρα στους δύο Πόλους ήταν αυτό που περιελάμβανε την ανθρώπινη παρέμβαση.

Λίγα είναι τα θερμόμετρα στην Ανταρκτική

Η σύνδεση με τις ανθρώπινες δραστηριότητες δεν ήταν ορατές στις πολικές περιοχές, επειδή υπάρχουν λιγότεροι από 100 σταθμοί μέτρησης της θερμοκρασίας στην Αρκτική και μόλις 20 στην Ανταρκτική, λένε οι ειδικοί.

Η έρευνα έδειξε ότι οι θερμοκρασίες αυξήθηκαν περίπου κατά 2 βαθμούς Κελσίου κατά τα τελευταία 40 χρόνια στην Αρκτική.

Οι θερμοκρασίες στην Ανταρκτική, μια βαθιά παγωμένη περιοχή μεγαλύτερη από τις Ηνωμένες Πολιτείες, είχε ανέβει μερικά δέκατα του ενός βαθμού Κελσίου. Η Αρκτική ας σημειωθεί ότι θερμαίνεται γρήγορα γιατί έχει πιο σκούρο έδαφος και νερό που απορροφούν περισσότερη ηλιακή θερμότητα από όσο ο πάγος και το χιόνι που αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία.

Η μελέτη, επίσης, συνδέει επισήμως τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου με την αύξηση της θερμοκρασίας στην Αρκτική, όπου μεγάλες φυσικές διακυμάνσεις περιλαμβάνουν μια απότομη άνοδο της θερμοκρασίας κατά τη δεκαετία του 1930 και του 1940.

Ως σήμερα υπήρχε διαμάχη για τα αίτια της αύξησης της θερμοκρασίας στον Αρκτικό Κύκλο και στην Ανταρκτική. Κάποιοι υποστήριζαν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας είναι αποτέλεσμα φυσικών διεργασιών, όπως η αύξηση της έντασης της ηλιακής ακτινοβολίας, ενώ άλλοι ότι οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα.

Η ανθρώπινη δραστηριότητα είχε ήδη υπαινιχθεί από τις ανακοινώσεις της Επιτροπής για το Κλίμα των Ηνωμένων Εθνών πέρυσι, που ανέφερε πως σε μια ανθρώπινη επίδραση οφείλεται πιθανότατα η πρόσφατη μείωση του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική.

Οι επιστήμονες θέλουν να γίνει μια ευρύτερη μελέτη των πάγων και των θερμοκρασιών στους δύο πόλους.

Η Κλιματική Επιτροπή προβλέπει ότι η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει μεταξύ 18 και 59 cm αυτόν το αιώνα, θα έρθουν περισσότερες ξηρασίες, πλημμύρες, καύσωνες και πιο καταστροφικές καταιγίδες.

"Πρέπει πραγματικά να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στο τι γίνεται με αυτούς τους πάγους," λέει ο Andrew Monaghan, του Αμερικανικού Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικής Έρευνας.

Τέλος ερωτηθείς εάν τα ευρήματα θα μπορούσαν να επηρεάσουν την άποψή του για τον πιθανό ρυθμό τήξης του πάγου, είπε: "Θα έλεγα ότι κοιτάζουν λίγο προς την δυσοίωνη πλευρά της εικόνας."

Παράλληλα, άλλη διεθνής ομάδα ερευνητών που αποτελούνταν από γερμανούς και καναδούς επιστήμονες ανακοίνωσε ότι οι κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη προκαλούν σοβαρές μεταβολές στην τροφική αλυσίδα, ευνοώντας τα ζώα που έχουν μικρή διάρκεια ζωής, σε αντίθεση με τα ζώα που ζουν περισσότερο, τα οποία φαίνεται ότι δεν μπορούν να αντέξουν και να προσαρμοστούν στις υψηλότερες θερμοκρασίες που επικρατούν πλέον στον πλανήτη.